Piątek, 16 Maj 2025

Przebudowa i zagospodarowanie przestrzeni publicznej na terenie Grabiny i Starego Miasta w Strzegomiu wraz z renowacją zabytkowych murów obronnych, Strzegom

16.05.2025, 08:12
fot. Gmina Strzegom
fot. Gmina Strzegom

Wniosek gminy Strzegom otrzymał dofinansowanie w wysokości 5 207 312,18 zł ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Dolnośląskiego 2014-2020.
Wartość inwestycji ogółem to 9 672 405,71 zł.
Termin realizacji inwestycji:
rozpoczęcie: maj 2018 r.
zakończenie: lipiec 2019 r.

Realizacja projektu polegała na kompleksowej rewitalizacji dużej części miasta na obszarze zdegradowanym. Był to kolejny etap rewitalizacji, polegający na przywróceniu i nadaniu nowych funkcji przestrzeniom i obiektom miasta Strzegomia. Ogólny zakres projektu obejmował: zagospodarowanie terenu zielonego po jednej stronie rzeki Strzegomki wzdłuż ul. Dolnej wraz z dojściem do parku miejskiego (obręb ewidencyjny Grabina), zagospodarowanie parku miejskiego i terenów przyległych (obręb Starego Miasta) oraz renowację zabytkowych murów obronnych w rejonie parku wraz odbudową ruin bastei.

Realizacja robót odbywała się na podstawie odrębnych dokumentacji projektowych z uwagi na specyfikę robót - osobne opracowanie projektowe obejmowało zakres związany z przebudową i zagospodarowaniem terenów przestrzeni miejskiej, a kolejne remont
i rewaloryzację murów obronnych wraz z basteją - stanowiących zabytek wpisany do rejestru zabytków. Również teren Starego Miasta jest zabytkiem wpisanym do rejestru zabytków jako obszar historyczny układu urbanistycznego Strzegomia - historyczny ośrodek miejski i jako taki podlegał ścisłym uzgodnieniom konserwatorskim.

Gmina Strzegom

Zagospodarowanie i przebudowa przestrzeni publicznej jako terenów miejskich obejmowała dwa niejako odrębne, choć sąsiadujące ze sobą obszary miasta realizowane w dwóch etapach: teren nad rzeką Strzegomką wzdłuż ul. Dolnej z dojściem do parku miejskiego (Grabina) oraz teren Starego Miasta.

Teren wzdłuż rzeki na ul. Dolnej był pierwotnie terenem zielonym, bardzo zniszczonym, nieuporządkowanym, wymagającym jak najszybszej interwencji w celu zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców oraz podniesienia jego estetyki. W ramach przedmiotowej inwestycji wykonano na tym obszarze utwardzone ścieżki z kostki betonowej, nowoczesny plac zabaw z dużym elementem linarium zaprojektowanym w formie wijącej się wstęgi (w nawiązaniu do pobliskiej „wstęgi rzeki”) oraz trampolinami terenowymi w gruncie. Teren zielony wzdłuż głównej ścieżki spacerowej - chodnika został wyposażony w dwa urządzenia do zjazdów linowych, tzw. tyrolki. Przygotowano tam również miejsce rekreacyjne na ognisko - grill terenowy. Wykonana została podświetlana fontanna posadzkowa na rzucie wydłużonego prostokąta. Teren zielony został wydzielony od rzeki ogrodzeniem zabezpieczającym, wpisującym się w całość architektoniczną. Wyremontowane zostały również pozostałe nawierzchnie utwardzone oraz przygotowano miejsce pod kino plenerowe. Na ostatnim odcinku ul. Dolnej przed wejściem do parku miejskiego wybudowano parking w celu uporządkowania komunikacji na tym obszarze. Teren przy rzece został oświetlony za pomocą lamp parkowych wpisujących się w nowoczesną wizję architekta. W celu podniesienia bezpieczeństwa na zrewitalizowanym obszarze wykonano monitoring, gdzie jedna kamera w rejonie nowego placu zabaw wyposażona jest w głośnik skomunikowany z centralą monitoringu miejskiego.  Wzdłuż alejek spacerowych zamontowane zostały ławki parkowe, kosze na śmieci, kosze na psie odchody, stojaki rowerowe. Ciekawym elementem architektonicznym są kolumny granitowe grupowane z prawej i lewej strony głównej trasy spacerowej. W ramach tego etapu robót wykonano również wyniesione przejścia dla pieszych, przebudowując w rejonie placu zabaw część drogi oraz wyposażając je w znak interaktywny tzw. „kroczący ludzik” - w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Przestrzeń wyposażono w zieleń: wykonano trawniki, nasadzenia drzew, krzewów i kwiatów. Na trawnikach wzdłuż drogi uzyskano dodatkowo efekt tzw. „kwietnej łąki”, obsadzając je cebulkami wczesnowiosennych kwiatów. Teren na ul. Dolnej pomiędzy rzeką a drogą, pomimo trudnych parametrów (teren długi i wąski) został zaprojektowany w sposób bardzo funkcjonalny w nowoczesnej formie, zupełnie innej niż tej projektowanej i wykonanej na pozostałym obszarze Starego Miasta, gdzie wszelkie projektowane i wprowadzane do przestrzeni elementy były uzgadniane z Konserwatorem Zabytków.

Park miejski i tereny przyległe, które zostały poddane rewitalizacji są zlokalizowane na terenie Starego Miasta. Przed inwestycją obszar ten był bardzo zdegradowany. Południowa część parku rozciąga się wzdłuż wiaduktu kolejowego. Od północy parku pierwotnie były usytuowane częściowo użytkowane ogródki działkowe i nieuporządkowane budynki gospodarcze. Wśród takich elementów przestrzeni niewiele były widoczne zabytkowe mury obronne miasta zlokalizowane w tej części parku. Przed realizacją projektu elementy parku były zdewastowane i zniszczone. W ramach inwestycji w części Starego Miasta - w parku po obu stronach wiaduktu - zostały wybudowane utwardzone ścieżki - piesze i rowerowe, w zielonej strefie odpoczynku i relaksu wybudowano ogródek dydaktyczny - tworzony głównie przez byliny i krzewy, podzielony kolorystycznie na rabaty, a także warzywniak - zielnik z donicą wyniesioną i podestem drewnianym do siedzenia oraz pergolę z huśtawkami usytuowaną wśród zieleni. W pobliżu ustawione zostały budki na owady. W tej części miasta w miejscu do tej pory nieposiadającym żadnej funkcji został wybudowany park sportów miejskich składający się z Flow Parku oraz Parkour Parku - urządzeń przeznaczonych do treningów siłowych tzw. park kalisteniczny. W rejonie wiaduktu wykonana została kolejna fontanna podświetlaną posadzkową usytuowana na rzucie koła. W strefach wejściowych parku z obu stron zostały wykonane parkingi.

W części parku, gdzie teren był bardziej wyniesiony wybudowano górkę saneczkową. Park został oświetlony lampami parkowymi i wyposażony w urządzenia małej architektury, tkj. ławki, kosze na śmieci, kosze na psie odchody, stojaki rowerowe, tablice informacyjne. Wszystkie elementy wyposażenia parku z uwagi na zabytkowy jego charakter zostały dobrane w sposób nawiązujący stylistycznie do istniejących ławek w innej, wcześniej rewitalizowanej części parku. Zrewitalizowany teren parku został wyposażony w monitoring w celu zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców. Wykonane zostały nowe trawniki na pozyskanej otwartej przestrzeni, przeprowadzono pielęgnację istniejącego drzewostanu, a nowa roślinność stworzyła nową kompozycję poprawiającą estetykę miejsca i nasycającą przestrzeń zielenią. Odzyskana w wyniku oczyszczenia terenu przestrzeń otworzyła widok na piękny rysunek odrestaurowanych obecnie zabytkowych murów obronnych Strzegomia.

Na obrzeżach parku miejskiego Strzegomia na obszarze Starego Miasta usytuowane są zabytkowe mury obronne Strzegomia wpisane do rejestru zabytków. Część tych murów została wyremontowana wcześniej w 2016 r. w ramach pierwszego etapu rewitalizacji, natomiast ich południowy odcinek wciąż pozostawał w złym stanie technicznym. Pozostawał również przesłonięty wtórną, nieuporządkowaną i nieestetyczną zabudową - niewidoczny od północnej strony parku. Rewaloryzacji zostały poddane mury obronne z bazaltu i granitu o łącznej długości ok. 124 mb.  Na murach zostały wykonane liczne prace remontowo-konserwatorskie. Niektóre elementy muru zostały wypełnione, inne odtworzone, jeszcze inne nadbudowane. Istotnym elementem prac na zabytku było przeprowadzenie badań archeologicznych mających na celu ustalenie/potwierdzenie przebiegu i stanu zachowania podziemnych reliktów murów (niewidocznych już na powierzchni terenu) w części od strony ul. Św. Tomasza. Po przeprowadzonych badaniach archeologicznych relikty murów obronnych w tej części miasta zostały wyeksponowane w nawierzchni parkingu wybudowanego przy ul. Św. Tomasza jako nawierzchnia z kamienia bazaltowego, przebiegająca w nawierzchni wykonanego parkingu.

W skład murów obronnych wchodził również budynek bastei. Budowla była w bardzo złym stanie technicznym, zachowana w niewielkim stopniu - jako ruina. W ramach inwestycji basteja została wyremontowana i w całości odbudowana, przykryta dachem o pokryciu wykonanym z dachówki ceramicznej mnich-mniszka.

Gmina Strzegom

W wyniku przeprowadzonych prac konserwatorskich mury obronne wraz z basteją nie tylko nie stanowią już zagrożenia, ale stanowią malowniczy widok na tle otworzonej i uporządkowanej przestrzeni parkowej. Odrestaurowane mury obronne są obecnie kolejną, obok innych wartościowych obiektów, piękną wizytówką miasta Strzegomia.

Należy podkreślić, że realizacja inwestycji odmieniła wizerunek tej części miasta, czyniąc z niej jedno z najchętniej odwiedzanych przez mieszkańców miejsc. Czas spędzają tu całe rodziny, a tereny poddane rewitalizacji budzą duże zainteresowanie turystów i przyjezdnych. Jest to, w ocenie mieszkańców, najbardziej spektakularne przedsięwzięcie, jakie zrealizowano w Strzegomiu w ostatnich latach. 

Gmina Strzegom

 

PLIKI COOKIES

Ta strona korzysta z plików cookie. Sprawdź naszą politykę prywatności, żeby dowiedzieć się więcej.