Ochrona gatunków i siedlisk solniskowych oraz innych zagrożonych zbiorowisk od wody zależnych na terenie gminy Wołczyn.

Gmina Wołczyn posiada bogate złoża wód termalnych, które zaklasyfikowane zostały jako leczniczo termalna solanka chlorkowo sodowo-wapniową. Badania laboratoryjne przeprowadzone przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego z Poznania wykazują również, że wołczyńskie wody solankowe zawierają dużo składników mineralnych taki jak: wapń, sód, potas, magnez, chlorki, siarczany.

Złoża wód podziemnych w gminie Wołczyn zawsze budziły duże zainteresowanie. Pierwsze badania odbyły się lat 80-tych XX w. Wykonany został wówczas odwiert w ramach realizacji zadania „Projekt badań hydrogeologicznych dla ustalenia zasobów wód podziemnych w rejonie kredy opolskiej”. Zadanie realizowane zostało w 1981 roku, a otwór nazwano „Wołczyn VII A”.

Przeprowadzone zostały wówczas badania hydrogeologiczne na podstawie których ustalono, że tereny znajdujące się w gminie Wołczyn mają duże zasoby wód, których temperatura na głębokości 1004 metrów wynosiła 43,50C. Wyniki badań spowodowały, że utworzono Społeczny Komitet Rozbudowy Przychodni w Wołczynie, który zlecił wykonie następnych badań. Przedsiębiorstwo Geologiczne wykazało w dokumentacji hydrologicznej, że ujęcie wody podziemnej może służyć do celów leczniczych. Na tych zadaniach Komitet Społeczny poprzestał prowadzenie swych działań. W 2006 r. Burmistrz Wołczyna Jan Leszek Wiącek zlecił wykonanie pomiarów geologicznych potrzebnych do ustalenia zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych. Wszystkie prace, badania zakończyły się w 2013 roku. Na ich podstawie wydana została Decyzja Marszałka Województwa Opolskiego, który zatwierdził opracowany „Projekt robót geologicznych na przeprowadzenie próbnego pompowania dla ustalenia zasobów eksploracyjnych ujęcia wód termalnych „WOŁCZYN VIIA” w Wołczynie, powiat kluczborski, woj. opolskie. Wynikiem przeprowadzonych robót i analiz jest dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby eksploatacyjne wód termalnych. W czasie prowadzenia pompowania wykonane zostały pomiary temperatury powietrza i temperatury wody.

Dzięki uzyskanym wynikom powstała myśl wykorzystania zasobów solankowych i odtworzenia gatunków zagrożonych. Projekt miał za zadanie utworzenie i odtworzenie obszarów wodno-błotnych, tj: śródlądowych siedlisk błotnistych solnisk z solirodem oraz zbiorowisk makrofitów.

Ogród halofitowy, który powstał w Wołczynie ma na celu poprawić stan ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt (m.in. soliroda zielnego, trzciniaka, ropuchy zielonej, rzekotki drzewnej, żaby moczarowej). Warto dodać, że jest to unikatowy, jedyny w południowej Polsce ogród, który odtwarza zagrożone w skali Unii Europejskiej siedlisko solniskowe.

Utworzenie wołczyńskiego ogrodu jest gwarantem przywrócenia siedlisk zagrożonych, Podstawą zachowania środowiska słonolubnego jest swobodny dopływ słonej wody o odpowiednim wysokim zasoleniu.

Dopełnieniem funkcjonalności ogrodu halofitów oraz zdrowotnej służebności mieszkańców, a także turystom jest wybudowanie dwóch tężni solankowych. Tężnie, które znajdują się na terenie gatunków objętych ochroną maja za zadanie utrzymać odpowiedni poziom zagęszczenia solanki. Spełniają również atrakcję wizualną, między innymi swoją wysoką i architektoniczną konstrukcją. Warto dodać, że przy budowie wołczyńskich tężni zastosowano tarninę pochodzącą z Bieszczad. Tarnina to gałązki po których ściekają strugi solanki, tworząc wokół tzw. leczniczy aerozol. Mikroklimat który tworzy się wokół tężni ma działanie profilaktyczne i lecznicze, przynosi niewymierne korzyści zdrowotne dla ludzi. Korzystnie wpływa na schorzenia zapalne i nieżyt dróg oddechowych. Najlepsze efekty zdrowotne można uzyskać przebywając regularnie przez kilkanaście minut na placu tężni. Wołczyńskie tężnie solankowe Uzupełnieniem całości jest pawilon, który spełnia cele edukacyjne. Ważnym aspektem powstałego projektu jest podniesienie świadomości oraz wiedzy dzieci, młodzieży, mieszkańców i turystów na temat bioróżnorodności - ochrony gatunków wodno-błotnych, w szczególności halofitów. Odbywa się to poprzez infrastrukturę edukacyjno-informacyjną, bilbordy i banery, prowadzone zajęcia edukacyjne, publikacje na stronie internetowej, artykuły prasowe, a także programy telewizyjne. Realizacja projektu możliwa była dzięki pozyskanym Funduszom Europejskim w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2014-2020, działanie 5.1 „Ochrona różnorodności biologicznej”. Umowa została podpisana 28.08.2018 roku.

Burmistrz Wołczyna Jan Leszek Wiącek