Niedziela, 22 Grudzień 2024

Sosnowiec: Centrum Edukacji Ekologicznej Egzotarium

22.12.2024, 21:41
Fot. UM Sosnowiec
Fot. UM Sosnowiec

Sosnowiec zgłosił do konkursu "Inwestycja z perspektywą" projekt Centrum Edukacji Ekologicznej Egzotarium (projekt wykonywany w ramach zadania: „Zagłębiowski Park Linearny – rewitalizacja obszaru funkcjonalnego doliny rzeki Brynicy przez rozwój terenów zielonych – budowa Centrum Edukacji Ekologicznej Egzotarium”).

Egzotarium to jeden z najważniejszych punktów na mapie Sosnowca, a jednocześnie flagowa inwestycja miasta. Stworzone w latach 50-tych z inicjatywy grupy pasjonatów działających przy dawnym Zarządzie Zieleni Miejskiej zostało też zaprezentowane przed ogólnopolską publicznością dzięki serialowi „Blisko, coraz bliżej” oraz sceny Jana Frycza i Izabeli Trojanowskiej. Obiekt cieszący się popularnością swoje lata świetności miał jednak dawno za sobą, dlatego władze miasta postanowiły przywrócić mu dawny blask i dokonać generalnej modernizacji, znacznie wykraczając jednak poza jego dotychczasową użyteczność, którą do tej pory oferował.

Modernizacja oznacza w istocie powstanie zupełnie nowej bryły. Będąca w trakcie realizacji budowa ma za zadanie stworzenie obiektu w nowoczesny i elastyczny sposób, pełniącego funkcje edukacyjne, skoncentrowane na rodzimej przyrodzie, zachowując jednocześnie dziedzictwo historyczne i istniejące kolekcje. Powierzchnia zabudowy z obecnych 1750,8 m2 zwiększy się do 3921,53 m2. Projektowana bryła założona na planie prostokąta ściętego zgodnie z przebiegiem ulicy Piłsudskiego składać się będzie z trzech połączonych ze sobą części: dynamicznej, całkowicie przeszklonej hali, przylegającej do niej bezpośrednio dwukondygnacyjnej części budynku, oraz szklarni technicznej. Prosta, geometryczna forma szklarni z przestrzeniami ekspozycyjnymi dynamicznie pochyla się w kierunku terenów parkowych i stanowi punkt kulminacyjny całego założenia.

Nowe Egzotarium będzie przedsięwzięciem unikatowym na skalę południowej Polski. Obiekt w swoim założeniu ma na celu wykorzystać dotychczasowe kolekcje, jednocześnie rozszerzając zakres swojej działalności o funkcje edukacyjne dotyczące rodzimych gatunków roślin i zwierząt. Dzięki realizacji inwestycji w CEE lokalna społeczność będzie mogła podziwiać kolekcję rodzimych ryb, a otoczenie budynku będą stanowić rodzime siedliska roślinne: biotop grądowy, zbiorowisko szuwarowe i murawa kserotermiczna. W palmiarni zostaną wydzielone specjalne strefy wystawiennicze: tropikalna, śródziemnomorska oraz pustynna. Nowy obiekt będzie miał zautomatyzowane instalacje do podlewania roślin oraz zapewnienia im optymalnej wilgotności.

Ścieżkę edukacyjną wewnątrz budynku zwiedzający będzie zaczynał od poziomu -1. W tej części CEE znajdą się olbrzymie akwaria z rodzimymi gatunkami ryb, a także z rybami z całego świata m.in. duch amazoński, pielęgnica szmaragdowa, arowana srebrna, płaszczki słodkowodne, wisłonos amerykański. W terrariach aqaterrariach będzie można podziwiać też gady i owady m.in. zaskrońca i pająka topika, anakondę zieloną (odpowiednik rodzimego zaskrońca), ptaszniki i drzewołazy Dendrobates - jadowite żaby, które o stopniu swojej jadowitości informują poprzez zabarwienie skóry. Następnie ścieżka edukacyjna będzie prowadziła zwiedzającego do palmiarni na poziom parteru. Palmiarnia nie będzie jak dotychczas jedynie ogrodem botanicznym. Na tym poziomie głównymi eksponatami będą rośliny, ale wśród roślin projektantom udało się znaleźć miejsce także dla zwierząt m.in. legwana zielonego, żółwia żabuti, bazyliszka płatkogłowego, legwana czarnego, boa dusiciela, pytona rombowego i siatkowego, boa tęczowego, anolis kubański, kajmana okularowego, badylarka pospolitego czy tukan wielkiego.

 

UM Sosnowiec



W budynku powstaną w dwie nowoczesne klasy lekcyjne, wyposażone w komputery, mikroskopy, systemy multimedialne, gdzie m.in. uczniowie okolicznych szkół będą mogli odbywać lekcje przyrody, biologii, geografii. Same sale zostały zaprojektowane w ten sposób, by w dowolnym momencie poprzez usunięcie ściany aula mogła pomieścić do 50 osób, w której będzie można prowadzić warsztaty, wykłady, wystawy, a wszystko to przy bezpośrednim widoku na tropikalne rośliny i zwierzęta w palmiarni. W budynku znajdować się też będzie mini kino, w którym każdy odwiedzający nieodpłatnie będzie mógł obejrzeć film edukacyjny dotyczący rodzimej przyrody. Korytarze i hole CEE stanowić będą przestrzeń ekspozycyjną dla wystaw stałych i czasowych. Zmęczeni po długim zwiedzaniu będą mogli przysiąść na herbatę w kawiarni. Otoczenie CEE będzie pełnić także rolę edukacyjną - wzdłuż szklanej elewacji palmiarni zostanie wybudowany zbiornik wodny, gdzie zostanie utworzone rodzime zbiorowisko szuwarowe. Teren wokół Centrum Edukacji Ekologicznej zaprojektowano jako łączące się strefy: wejściową, edukacyjno-wypoczynkową, strefę z wolierami oraz parkową. Nie zapomniano również o odnawialnych źródłach energii – instalacjach fotowoltaicznych jak i zagospodarowaniu wód opadowych.

Centrum Edukacji Ekologicznej wpisuje się w większy zamysł architektoniczno-przyrodniczy wraz z dwoma parkami przylegającymi niemal do samego obiektu – Parkiem Bioróżnorodności oraz Parkiem Tysiąclecia. Są one przedzielone drogą szybkiego ruchu, ale połączone drogami rowerowymi i ścieżkami spacerowymi. Park Bioróżnorodności to nieodłączony element budowanego Centrum Edukacji Ekologicznej Egzotarium. W parku powstały nowe ścieżki, drewniane podesty, oczka wodne, domki dla owadów i ptaków. Nie brakuje w nim również elementów małej architektury dla mieszkańców. W ramach zielonej modernizacji nasadzono tysiące roślin, w tym 245 drzew. Całość jest uporządkowana tematycznie, a przy każdym kwartale znajduje się tabliczka informująca o danym zbiorze. Drugim zieleńcem stanowiącym integralną część tego kompleksu przyrodniczego jest Park Tysiąclecia. Zyskał on ogromną popularność jeszcze zanim został otwarty. To piękny, naturalny teren, który kojarzy się z parkami przyrodniczymi, mającymi charakter bardziej leśny. Pośród drzew powstały dwie ścieżki edukacyjne, obok których stoją tablice informacyjne. Ustawiono budki dla ptaków, drewniane grzybki oraz tropy zwierząt. Oczy mieszkańców cieszy również zrewitalizowany staw. W środku nasadzono 11 tysięcy roślin, które cieszą oczy mieszkańców całego regionu.

Miasto zgłosiło planowane przedsięwzięcie do tzw. Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) - części Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego. Inwestycja kosztuje łącznie ok. 64 miliony złotych, z czego ok. 10 milionów na modernizację Egzotarium pokrywa dofinansowanie unijne w ramach Zagłębiowskiego Parku Linearnego. Projekt jest obecnie w realizacji, a jego zakończenie planowane jest na rok 2022.

PLIKI COOKIES

Ta strona korzysta z plików cookie. Sprawdź naszą politykę prywatności, żeby dowiedzieć się więcej.