Wypełniając obowiązek nałożony na Polskę rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE, Ministerstwo Aktywów Państwowych przekazało do Brukseli krajowy plan na rzecz energii i klimatu (KPEiK). Do 2030 r. zakłada on m.in. 7 proc. redukcję emisji w sektorze non-ETS, cel OZE 21-23 proc., udział węgla w produkcji energii elektrycznej na poziomie 56-60 proc. W planie uwzględniono m.in. wnioski z konsultacji regionalnych oraz rekomendacji Komisji Europejskiej z czerwca 2019 r.
KPEiK wyznacza na 2030 r. szereg celów. To 7 proc. redukcji emisji gazów cieplarnianych w sektorze non-ETS w stosunku do poziomu z 2005 r., 21-23 proc. udziału OZE w finalnym zużyciu energii brutto (zużycie łącznie w elektroenergetyce, ciepłownictwie i chłodnictwie oraz na cele transportowe), 14 proc. udział OZE w transporcie, wzrost efektywności energetycznej o 23 proc., oraz 56-60 proc. udział węgla w produkcji energii elektrycznej z perspektywą dalszego spadku do 2040 r.
MAP zastrzegło, że 23 proc. cel OZE będzie możliwy do osiągnięcia w sytuacji przyznania Polsce dodatkowych środków unijnych, w tym przeznaczonych na sprawiedliwą transformację.
Plan został sporządzony w oparciu o krajowe strategie rozwoju zatwierdzone na poziomie rządowym, m.in. Strategię zrównoważonego rozwoju transportu do 2030 r., Politykę Ekologiczną Państwa 2030, Strategię zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 oraz z uwzględnieniem projektu Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. (PEP 2040).
W KPEiK przypomina się, że projekt PEP 2040 przewiduje dążenie do redukcji krajowej emisji CO2 o 30 proc. w perspektywie do 2030 r. w porównaniu do 1990 r.
Cel redukcji w non-ETS, czyli sektorach nieobjętych unijnym systemem handlu pozwoleniami na emisję, ma być zrealizowany poprzez obniżenie emisji w transporcie, budownictwie i rolnictwie, przy uwzględnieniu korzystnych efektów płynących z pochłaniania CO2 przez ekosystemy oraz elastyczności, związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem. Sektory nieobjęte systemem ETS, przede wszystkim transport, rolnictwo, sektor komunalno-bytowy, gospodarka odpadami, a także emisje przemysłowe poza ETS są źródłem ok. 50 proc. całkowitych emisji gazów cieplarnianych w Polsce - zaznaczono.
W kwestie udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto ocenia się, że w perspektywie 2030 r. udział źródeł odnawialnych w ciepłownictwie i chłodnictwie będzie zwiększał się o 1,1 pkt proc. średniorocznie, a w transporcie przewiduje się osiągniecie 14 proc. udziału OZE w perspektywie 2030 r. Aby umożliwić realizację powyższych celów, planuje się wsparcie odnawialnych źródeł energii w postaci kontynuacji obecnych i tworzenie nowych mechanizmów wsparcia i promocji. Zakłada się również wzrost wykorzystania biopaliw zaawansowanych, rozwój morskiej energetyki wiatrowej oraz zwiększenie dynamiki rozwoju mikroinstalacji OZE - stwierdza się w Planie.
Krajowy cel w zakresie poprawy efektywności energetycznej do 2030 r. ustalony został na poziomie 23 proc. w odniesieniu do zużycia energii pierwotnej według prognozy PRIMES 2007, co odpowiada zużyciu energii pierwotnej na poziomie 91,3 Mtoe w 2030 r. Wśród najważniejszych działań wymieniono rozwój ekologicznych i efektywnych systemów ciepłowniczych, produkcję ciepła w kogeneracji, inteligentne sieci oraz funkcjonowanie mechanizmów stymulujących oszczędność końcowego wykorzystania energii oraz zachowania prooszczędnościowe.
Jako istotne z punktu widzenia zapewnienia stabilnych dostaw energii elektrycznej, jak również dywersyfikacji źródeł, wskazano wdrożenie energetyki jądrowej. W KPEiK zapisano wybór technologii do 2021 r., rozpoczęcie pierwszej budowy części jądrowej do 2024 r. i uruchomienie pierwszego bloku o mocy ok. 1-1,5 GW w 2033 r. W kolejnych latach planowane jest uruchamianie kolejnych pięciu takich bloków, co 2-3 lata.
Udział węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej ma być systematycznie zmniejszany, by w 2030 r. osiągnąć poziom 56-60 proc. i w perspektywie roku 2040 zachowany ma zostać ten trend spadkowy.
W KPEiK zaznaczono, że biorąc pod uwagę dostępność krajowych złóż węgla kamiennego i brunatnego, przewiduje się utrzymanie krajowego wydobycia węgla na poziomie pozwalającym na pokrycie zapotrzebowania przez sektor energetyczny.
wkr/ woj/