Komisja Europejska przyjęła w środę pakiet propozycji sektorowych, które uzupełniają projekt długoterminowego budżetu UE na lata 2028–2034 o wartości blisko 2 bln euro. Jak powiedział komisarz ds. budzetu Piotr Serafin, to finalizacja projektu KE.
Pakiet obejmuje m.in. program dla jednolitego rynku i ceł, program dotyczący sprawiedliwości, program badawczo-szkoleniowy Euratom, nowe instrumenty dotyczące współpracy i bezpieczeństwa jądrowego, wsparcie procesu likwidacji elektrowni jądrowej w litewskiej Ignalinie, decyzję o stowarzyszeniu krajów i terytoriów zamorskich, w tym Grenlandii, oraz kontynuację programu Pericles V służącego walce z fałszowaniem euro.
- Dzisiejszy pakiet stanowi finalizację propozycji budżetu, która odzwierciedla priorytety Europy na kolejne dziesięciolecie. Daje on Unii środki do inwestowania w konkurencyjność, odporność i bezpieczeństwo oraz wspierania bardziej niezależnej i zamożnej Europy w nadchodzących latach. Z niecierpliwością oczekujemy na omówienie naszych propozycji z Parlamentem Europejskim i Radą - oświadczył Serafin.
Największym elementem jest program dotyczący jednolitego rynku i ceł z budżetem 6,2 mld euro – dwukrotnie większym, niż w obecnych wieloletnich ramach finansowych. Ma to zapewnić silniejszą ochronę konsumentów, redukcję barier transgranicznych i administracyjnych oraz rozwój europejskich statystyk. Z kolei program dotyczący sprawiedliwości (800 mln euro) będzie wspierał współpracę sądową, cyfryzację wymiaru sprawiedliwości oraz niezależność sądów.
Na program Euratom do 2032 r. przewidziano 6,7 mld euro, a w całym okresie budżetowym – 9,8 mld euro. Środki mają wspierać bezpieczeństwo jądrowe, ochronę radiologiczną, zarządzanie odpadami oraz rozwój badań nad fuzją jądrową, w tym udział UE w projekcie ITER.
Komisja przewidziała też niemal 1 mld euro na wsparcie 13 krajów i terytoriów zamorskich, w tym Grenlandii, ze względu na ich znaczenie strategiczne. Program Pericles V będzie natomiast kontynuowany w celu zwalczania fałszowania euro i oszustw związanych z walutą.
Jak podkreśla KE, cały pakiet uzupełnia propozycję wieloletnich ram finansowych na lata 2028–2034, które mają skoncentrować się na konkurencyjności, obronie i bezpieczeństwie oraz dekarbonizacji. Bruksela proponuje większą elastyczność budżetu, uproszczenie programów, silniejsze wsparcie dla inwestycji regionalnych oraz nowe źródła dochodów dla UE.
Projekt budżetu wymaga jednomyślnej zgody państw członkowskich i zatwierdzenia przez Parlament Europejski.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
luo/ mal/