W piątek, 14 lutego, przewodnicząca KE Ursula von der Leyen zapowiedziała, że zaproponuje tzw. klauzulę ucieczki, która pozwala na poluzowanie zasad nakazujących państwom UE utrzymywanie deficytu budżetowego na poziomie poniżej 3 proc. PKB. Taka klauzula uruchomiona została m.in. w trakcie pandemii Covid-19. Odstępstwo pozwoli, by państwa wydawały na obronność bez konieczności cięć budżetowych w innych obszarach.

Rzecznik KE został zapytany o szczegóły tego rozwiązania. W odpowiedzi zaznaczył, że w ramach reguł fiskalnych od niedawna istnieją dwie klauzule wyjścia. Jedna jest ogólna i została uruchomiona w czasie pandemii Covid-19, ale wymagała wystąpienia poważnego kryzysu gospodarczego. W latach 2020-23 kraje mogły zwiększać wydatki bez oglądania się na 3-procentowy pułap deficytu, ponieważ klauzula chroniła je przed procedurą nadmiernego deficytu.

"Natomiast, co być może o wiele ważniejsze, w ubiegłym roku (w ramach reformy reguł fiskalnych - PAP) pojawiła się na horyzoncie narodowa klauzula wyjścia. Może ona zostać uruchomiona na wniosek kraju członkowskiego, kiedy zaistnieją wyjątkowe okoliczności, które będą poza kontrolą tego państwa i będą miały istotny wpływ na jego finanse" - wyjaśnił Ujvari.

Pytany o to, kiedy KE zaprezentuje szczegóły swojego pomysłu, odparł, że 19 marca zostanie przedstawiona tzw. biała księga, w której Bruksela określi możliwe sposoby finansowania przedsięwzięć zbrojeniowych w UE.

"Sprawy posuwają się do przodu szybko. Dwa tygodnie temu przewodnicząca zapowiedziała, że szukamy elastycznych możliwości, by dać krajom więcej przestrzeni na wydatki obronne, a potem po dwóch tygodniach poszła dalej i teraz wiemy, że na stole leżą klauzule wyjścia. Możemy więc szybko spodziewać się dalszych konkretów" - podkreślił Ujvari.

Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)

mce/ szm/