Jak podkreśliło Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego (EPRS), "transport - z wyjątkiem lotnictwa i żeglugi niehandlowej - budownictwo i rolnictwo to największe sektory objęte przepisami dotyczącymi wspólnego wysiłku redukcyjnego". "Emisje z sektora transportu w UE wzrosły o 22 proc. w latach 1990-2018. Transport drogowy odpowiada za około 70 proc. emisji z transportu. W latach 2005-2018 transport wniósł skromny wkład do redukcji emisji w ramach wspólnego wysiłku redukcyjnego, mimo że odpowiada za ponad jedną trzecią emisji w sektorach objętych tym prawodawstwem. Na poziomie UE emisje w sektorze budownictwa - wynikające głównie ze spalania paliw kopalnych w celu ogrzewania i niskiej efektywności energetycznej - znacznie się zmniejszyły, zapewniając największy udział w redukcji emisji w latach 2005-2018. Z kolei w rolnictwie, które jest trzecim co do wielkości źródłem emisji w sektorach objętych wspólnym wysiłkiem redukcyjnym, emisje w tym samym okresie utrzymywały się na niemal stałym poziomie" – podano.

W raporcie przypomniano, że 14 lipca br. Komisja Europejska przedstawiła wniosek zmieniający rozporządzenie ws. wiążących rocznych redukcji emisji gazów cieplarnianych przez państwa członkowskie od 2021 r. do 2030 r. przyczyniających się do działań na rzecz klimatu w celu wywiązania się z zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego. Stanowi on – wyjaśniono - część pakietu "Fit for 55" ("Gotowi na 55"), który ma dostosować prawodawstwo Unii Europejskiej do nowego, ambitniejszego celu klimatycznego, jakim jest redukcja emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 proc. do 2030 r. w porównaniu z 1990 r. 

"We wniosku dokonano przeglądu celów ustanowionych w rozporządzeniu ws. wspólnego wysiłku redukcyjnego. Przegląd ten ma się przyczynić do realizacji nowych ambicji w zakresie klimatu w sposób spójny i efektywny pod względem kosztów, z uwzględnieniem potrzeby sprawiedliwej transformacji, a także potrzeby, aby wszystkie sektory miały swój wkład w wysiłki UE na rzecz klimatu. Celem jest stopniowe dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej do roku 2050. Aby go osiągnąć, Komisja przedstawia szereg propozycji zmian" – czytamy.

Jak wskazali eksperci, Komisja Europejska proponuje m.in. zmniejszenie emisji z tych sektorów o co najmniej 40 proc. w porównaniu z poziomem z 2005 r., co stanowi wzrost o 11 punktów procentowych w porównaniu z istniejącym wspólnym celem dla państw UE wynoszącym 29 proc. redukcji emisji. "Zasady i metoda obliczania przy ustalaniu celów krajowych pozostałyby niezmienione i opierałyby się na PKB na mieszkańca z ukierunkowanymi korektami w celu odzwierciedlenia możliwości redukcji emisji w sposób efektywny. Cele dla poszczególnych krajów byłyby jednak bardziej ambitne, wynosiłyby od -10 proc. w przypadku Bułgarii do -50 proc. w przypadku Niemiec, Danii, Luksemburga, Finlandii i Szwecji, co oznacza rozpiętość 40 punktów procentowych między krajami biedniejszymi i bogatszymi. Maksymalny docelowy wzrost dla jednego państwa członkowskiego wyniósłby 12 punktów procentowych” – wyjaśnili.

Dodali, że w Parlamencie Europejskim dokument został skierowany do Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, a 27 września członkowie komisji przeprowadzili pierwszą wymianę opinii jego temat. "Zwrócili uwagę na kilka elementów, m.in. brak wytycznych dotyczących redukcji emisji w sektorach nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji po roku 2030, wyzwania inwestycyjne oraz potrzebę wzmocnienia propozycji legislacyjnej, tak aby zagwarantować, że każde państwo członkowskie osiągnie swój cel krajowy. Opowiedzieli się za bardziej rygorystycznymi zasadami zgodności, a także przeciwko utrzymaniu niektórych elastycznych rozwiązań. Przeprowadzono debatę z Komisją na temat pojęcia +zrównoważonego podejścia+ oraz +realistycznych i proporcjonalnych+ celów. 6 października ministrowie środowiska UE przeprowadzili pierwszą formalną debatę na temat pakietu +Fit for 55+" - podsumowali autorzy analizy. (PAP)

dap/