W poniedziałek, 4 stycznia weszła w życia dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Nowe prawo stanowi odpowiedź na inicjatywę obywatelską „Right2Water” na rzecz poprawy dostępu wszystkich Europejczyków do bezpiecznej i wysokiej jakości wody z kranu.

Inicjatywę obywatelską „Right2Water” podpisało ponad 1,8 mln osób. To pierwsza europejska inicjatywa obywatelska, która wymogła zmiany w prawie.

Poprawa norm jakości wody pitnej

Nowe przepisy uaktualniają normy jakości wody z kranu, ustalając maksymalne limity dla niektórych substancji zanieczyszczających, takich jak ołów i szkodliwe bakterie.

Przepisy te ustalają również minimalne wymogi higieniczne dla materiałów mających kontakt z wodą pitną (takich jak rury lub krany), aby uniknąć zanieczyszczeń. 

Substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego, produkty lecznicze i mikroplastiki będą monitorowane poprzez listę obserwacyjną, dzięki ktorej nadzór Unijny będzie mógł nadążać za najnowszymi odkryciami naukowymi.

Do początku 2022 r. Komisja Europejska ma opracować wykaz substancji lub związków, których wpływ na zdrowie ludzkie budzi obawy społeczne lub naukowe, a następnie będzie monitorować proces ich eliminowania z wody. 

W wykazie znajdą się m.in. środki farmakologiczne, związki zaburzające gospodarkę hormonalną i mikrocząsteczki plastiku. KE ustanowi również europejskie wykazy substancji dopuszczonych do kontaktu z wodą pitną.

 

Poprawa dostępu do wody 

Zgodnie z nowymi przepisami, kraje UE będą musiały poprawić dostęp do czystej wody dla wszystkich obywateli UE, zwłaszcza dla grup szczególnie wrażliwych, które nie mają do niej dostępu lub których dostęp jest ograniczony, poprzez instalowanie kranów lub pitników w miejscach publicznych lub zapewnienie alternatywnych systemów dostarczania wody.
Kraje członkowskie mogą też zachęcać do oferowania wody z kranu za darmo lub za niewielką opłatą w restauracjach.

Konsumenci powinni też mieć ułatwiony dostęp do informacji o konsumpcji, jakości oraz ceny wody z kranu, np. na rachunku lub poprzez aplikacje na smartfonach.

Według Komisji Europejskiej, dostęp do wody lepszej jakości może zmniejszyć zużycie wody butelkowanej o 17%, a to oznacza oszczędności dla obywateli oraz pozytywny wpływ na środowisko, dzięki zmniejszeniu ilości emisji CO2 i odpadów z tworzyw sztucznych.

Zgodnie z dyrektywą każde państwo członkowskie ma zapewnić, aby ustanowione zostały programy monitorowania w celu sprawdzenia, czy woda przeznaczona do spożycia przez ludzi spełnia wymogi niniejszej dyrektywy. 

Monitorowanie do celów dyrektywy będzie w głównej mierze prowadzone przez dostawców wody. Należy zapewnić im pewien stopień elastyczności, jeśli chodzi o parametry, które monitorują oni do celów oceny ryzyka i zarządzania ryzykiem w systemie zaopatrzenia. Jeżeli dany parametr nie zostanie wykryty, dostawcom wody należy umożliwić zmniejszenie częstotliwości monitorowania lub całkowite zaprzestanie monitorowania tego parametru. 

Ocena ryzyka i zarządzanie ryzykiem w systemie zaopatrzenia powinny być prowadzone w odniesieniu do większości parametrów. Podstawowy zestaw parametrów powinien jednak zawsze podlegać monitorowaniu z określoną minimalną częstotliwością. W niniejszej dyrektywie określono głównie przepisy dotyczące częstotliwości monitorowania do celów kontroli zgodności i tylko nieliczne przepisy dotyczące monitorowania do celów operacyjnych. 

Na wdrożenie dyrektywy państwa członkowskie UE będą miały dwa lata. Według Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie w Polsce najprawdopodobniej będzie to oznaczać konieczność nowelizacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. 

mp/