W czwartek rzecznik urzędu Sławomir Gruszka rozesłał zaproszenie na mającą się odbyć 8 grudnia br. w Muzeum Śląskim w Katowicach konferencję inaugurującą nowy program regionalny Fundusze Europejskie dla Woj. Śląskiego na lata 2021-27 (FE SL). W zaproszeniu przypomniał, że 25 października br. region zamknął kluczowy etap negocjacji programu, który trafił następnie do akceptacji Komisji Europejskiej. Kolejnym etapem jest akceptacja KE.

„Zakończyliśmy ważny etap prac nad kształtem programu regionalnego, który jest drogowskazem dla rozwoju regionu z udziałem 5 mld euro, wynegocjowanych z budżetu UE na lata 2021-27” – powiedział cytowany przez Gruszkę marszałek regionu Jakub Chełstowski.

„Projekt programu, wypracowany i wysłany do Komisji, to efekt wielomiesięcznej pracy nad wynegocjowaniem obszarów i zasad wsparcia. Szczególnym dla nas w tej perspektywie jest nowy Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, który stanowi największy wkład finansowy do programu” – zaznaczył Chełstowski.

Jak zapowiedział, konferencja ma symbolicznie otworzyć nowy program, a jednym z jej elementów będzie dyskusja o transformacji regionu i wyzwaniach, jakie ona niesie, w związku z Europejskim Zielonym Ładem.

Powiązanymi wątkami mają być: próba odpowiedzi na pytanie, jaki wpływ na rozwój i planowaną transformację regionów węglowych powinny mieć Fundusze Europejskie, a także wymiana doświadczeń związanych z prowadzonymi działaniami w obszarze transformacji, aby wskazać dobre praktyki i uniknąć błędów w nowej perspektywie.

Na konferencji planowane są trzy panele dyskusyjne. Będą one dotyczyły: najważniejszych wyzwań Europejskiego Zielonego Ładu, odpowiedzi regionów na te wyzwania w kontekście zagadnień społeczno-gospodarczych, a także transformacji woj. śląskiego (w kontekście wyzwań i propozycji rozwiązań transformacyjnych).

W dyskusji mają wziąć udział przedstawiciele europejskich regionów węglowych, przedstawiciele strony rządowej i samorządowej w Polsce, a także reprezentanci regionalnych instytucji naukowych, partnerzy społeczni i gospodarczy. Rejestracja na konferencję ma zostać uruchomiona 14 listopada br. Szersze informacje mają trafiać na stronę: rpo.slaskie.pl.

„Najbliższe nabory projektów są planowane już w pierwszym kwartale 2023 r., dlatego zainteresowanych pozyskaniem wsparcia zapraszamy na oficjalne otwarcie programu regionalnego” – podkreślił w czwartek rzecznik urzędu marszałkowskiego woj. śląskiego.

Wstępny projekt programu operacyjnego Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (FE SL) zarząd woj. śląskiego przyjął półtora temu. Ostateczny projekt łączy zarówno środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego (jak w poprzedniej perspektywie), jak i środki Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST). Efekt to łączna alokacja na poziomie – według wcześniejszych informacji - 4 mld 858 mln euro.

W poprzedniej perspektywie 2014-20 region też dysponował największym Regionalnym Programem Operacyjnym - 3 mld 477 mln euro. Teraz łączna alokacja dla woj. śląskiego przewyższy tę kwotę: do woj. śląskiego trafić ma bowiem znaczna część krajowej puli FST: 1 mld 983 mln euro, rozdzielanej na podstawie Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji (TPST).

FE SL jest następcą dotychczasowego śląskiego RPO, ze zmianami wynikającymi z priorytetów polityki europejskiej i obecnych potrzeb regionu. TPST dotyczy nowego unijnego mechanizmu sprawiedliwej transformacji, który został włączony do regionalnego programu operacyjnego (obejmuje jedynie górnicze obszary woj. śląskiego).

Zakres wsparcia nowego programu operacyjnego dla regionu obejmuje w kluczowej części cele polityki spójności perspektywy finansowej 2021-27. W projekcie FE SL odpowiada im sześć z ośmiu tzw. priorytetów: Inteligentne Śląskie, Ekologiczne Śląskie, Mobilne Śląskie, Lepiej Połączone Śląskie, Śląskie dla mieszkańca i Śląskie bliżej obywateli. Są one finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

W ostatnio konsultowanej w regionie (wiosną br.) wersji FE SL na priorytet Inteligentne Śląskie skierowano 376,5 mln euro, na priorytet Ekologiczne Śląskie 703,5 mln euro, na Mobilne Śląskie 212,9 mln euro, na Lepiej Połączone Śląskie 301,2 mln euro, na Społeczne Śląskie 671,8 mln euro (finansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego), na Śląskie dla mieszkańca 176,3 mln euro, na Śląskie bliżej obywateli 231 mln euro, a na Śląskie w Transformacji 1983,4 mln euro (finansowanie z FST).

W FE SL ma być kontynuowane, zapoczątkowane w regionie w 2000 r. podejście terytorialne, włączające samorządy lokalne całego woj. śląskiego w planowanie działań. W poprzedniej perspektywie 2014-20 przez instrument Zintegrowanych/Regionalnych Inwestycji Terytorialnych przeszła blisko jedna trzecia środków RPO – ok. 1,1 mld euro. Teraz ma być to 878,5 mln euro - 18,8 proc. całej alokacji.

Priorytet Śląskie w Transformacji (finansowany z FST) jest podzielony na trzy części: gospodarka (z alokacją 920 mln euro), środowisko 763,4 mln euro) i społeczeństwo (300 mln euro). Priorytet ten opiera się o TPST, będący załącznikiem do FE SL.

mtb/  pad/ mr/