W najnowszej wersji wniosków, jakie mają przyjąć przywódcy unijni w czwartek na szczycie w Brukseli, pojawił się zapis dotyczący systemu pozwoleń na emisję CO2 w transporcie i budownictwie ETS2. Liderzy „przyjmą do wiadomości” zamiar Komisji Europejskiej dotyczący usprawnienia wejścia w życie tego systemu.
Przywódcy 27 państw członkowskich podczas posiedzenia Rady Europejskiej będą rozmawiać o unijnej polityce klimatycznej. Temat ten trafił na ten najwyższy szczebel UE po tym, jak kilkanaście krajów członkowskich, w tym Polska, doprowadziło do odroczenia decyzji o przyjęciu nowego celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z projektem noweli prawa klimatycznego do tego czasu UE miałaby zredukować emisje o 90 proc. względem 1990 r.
Zastrzeżenia związane z ambicjami klimatycznymi stolic znajdą wyraz we wnioskach ze szczytu, które szefowie państw i rządów przyjmą jednomyślnie. W projekcie wniosków, który został uzgodniony w Brukseli we wtorek, znalazło się odniesienie do systemu ETS2. Chodzi o objęcie systemem pozwoleń gospodarstw domowych. Zgodnie z obecnie obowiązującym prawem UE od 2027 r. wprowadzone zostaną dodatkowe opłaty przy tankowaniu aut i ogrzewaniu budynków.
„Rada Europejska przyjmuje do wiadomości zamiar Komisji, aby zaproponować środki mające na celu usprawnienie wejścia w życie ETS2, i wzywa Komisję do przedstawienia przeglądu ram wdrażania ETS2, obejmującego wszystkie istotne aspekty” - czytamy w najnowszej wersji konkluzji.
Wątpliwości wobec ETS2 wyrażało wcześniej 19 państw członkowskich, w tym Polska, która domagała się opóźnienia wejścia systemu w życie. Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen w odpowiedzi na apele tych krajów o zmiany zapowiedziała w poniedziałek rozwiązanie problemu zbyt wysokich lub zmiennych cen w ramach ETS2. W liście do liderów napisała, że wprowadzanie ETS2 powinno odbywać się stopniowo i płynnie. Transformacja energetyczna - podkreśliła - musi chronić i wspierać szczególnie wrażliwe gospodarstwa domowe, małe firmy i regiony najbardziej narażone na zmiany strukturalne.
W projekcie wniosków znalazły się też trzy rozwiązania, które mają ułatwić państwom członkowskim osiąganie celów klimatycznych. Dotyczą one ustanowienia rynku tzw. kredytów węglowych oraz kwestii pochłaniania CO2, a także - na czym zależało Polsce - wprowadzenia klauzuli, która ma pozwolić na rewizję celów klimatycznych na wypadek niespodziewanych okoliczności.
Jest też zapis dotyczący zmian w rozporządzeniu zakazującym sprzedaży od 2035 r. samochodów z silnikami spalinowymi i apel o szybkie przedstawienie przez KE propozycji w tej sprawie, która weźmie pod uwagę neutralność technologiczną.
Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)
mce/ ap/