Całkowity zakaz stosowania amalgamatu stomatologicznego od 1 stycznia 2025 roku – wprowadza zmienione tzw. unijne rozporządzenie rtęciowe uzgodnione już przez PE i Radę UE. Poza tym regulacja wprowadza zakaz produkcji, przywozu i wywozu niektórych specjalistycznych lamp zawierających rtęć.
W efekcie nowelizacji zakaz stosowania rtęci zostanie rozciągnięty na ostatnie obszary, w których pierwiastek ten wciąż może być legalnie stosowany na terenie Unii Europejskiej.
„Nie ma powodu, aby nadal stosować rtęć w naszym codziennym życiu, gdy zagrożenia dla zdrowia są tak dobrze udokumentowane. Obecnie mamy skuteczne alternatywy dla stomatologii i lamp. Dzięki przeglądowi rozporządzenia w sprawie rtęci UE jest na dobrej drodze do tego, by stać się pierwszą gospodarką bezrtęciową i uczynić krok dalej w kierunku nietoksycznej przyszłości dla obywateli UE i naszego środowiska” – powiedział Virginijus Sinkevičius, unijny komisarz do spraw środowiska, oceanów i rybołówstwa.
Narażenie na wysoki poziom rtęci może spowodować uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, płuc, nerek i układu odpornościowego.
Obecne przepisy unijne zabraniają już od lipca 2018 roku stosowania amalgamatu dentystycznego do leczenia zębów u dzieci poniżej 15. roku życia oraz u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Po zmianach zakaz zostanie rozszerzony na wszystkich mieszkańców UE. Data całkowitego wycofania stosowania amalgamatu w UE została ustalona 1 stycznia 2025 r., z wyjątkiem przypadków, gdy lekarz dentysta uzna stosowanie amalgamatu dentystycznego za bezwzględnie konieczne w celu zaspokojenia szczególnych potrzeb medycznych pacjenta.
Nowe przepisy przewidują jednak możliwość skorzystania z osiemnastomiesięcznego odstępstwa od nowych regulacji dla tych państw członkowskich, w których w przeciwnym razie osoby o niskich dochodach odczułyby nieproporcjonalnie duże straty społeczno-ekonomiczne w związku z wprowadzeniem zakazu. Aby skorzystać z okresu przejściowego państwa członkowskie będą musiały nie później niż miesiąc po wejściu w życie zmienionego rozporządzenia uzasadnić skorzystanie z odstępstwa i powiadomić KE o środkach, które zamierzają wdrożyć, aby doprowadzić do całkowitego wycofania amalgamatu do 30 czerwca 2026 r.
W związku z wprowadzeniem okresu przejściowego Rada i PE zgodziły się na wprowadzenie zakazu produkcji i importu amalgamatu do UE od dnia 30 czerwca 2026 r.
Ponadto zmiany dotyczą kwestii uwalniania rtęci do atmosfery przez krematoria. Do 31 grudnia 2029 r. Komisja przeprowadzi przegląd wdrożenia i wpływu wytycznych w państwach członkowskich dotyczących sposobów ograniczania emisji z krematoriów. Przegląd powinien również obejmować ocenę potrzeby stopniowego wycofywania pozostałych zastosowań rtęci i rozszerzenia wykazu źródeł odpadów rtęci.
Zakazem produkcji, importu i eksportu zostanie również objętych sześć dodatkowych typów lamp zawierających rtęć. W zależności od rodzaju zakazy te wejdą w życie między 1 stycznia 2026 r. a 1 lipca 2027 r.
Parlament Europejski i Rada będą teraz musiały formalnie przyjąć nowe rozporządzenie, zanim będzie ono mogło wejść w życie. Następnie wejdzie w życie 20 dni po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE.
mam/