Zbliżające się wybory do Parlamentu Europejskiego odbywać się będą w cieniu konfliktów za granicą UE i na Bliskim Wschodzie oraz w trakcie kampanii prezydenckiej w USA. Z ostatniego zamówionego przez PE sondażu wynika, że ma to odzwierciedlenie w postawach ankietowanych obywateli UE – 81 proc. badanych deklaruje, że udział w wyborach do PE jest nawet ważniejszy z uwagi na obecną sytuację geopolityczną.
Sondaż „Ankieta PE Wiosna 2024” został przeprowadzony przez firmę Verian w okresie 7 lutego – 3 marca br. metodą bezpośrednich wywiadów oraz CAVI na próbie 26 411 osób we wszystkich 27 krajach członkowskich UE, przy czym rezultaty ważono w odniesieniu do rozmiaru danej populacji w kraju. W Polsce o opinie ankieterzy spytali w lutym 1020 osób.
Roberta Metsola, przewodnicząca PE, zaapelowała do Europejczyków o udział w wyborach, by zagwarantowali sobie wpływ na przyszłość Europy. „Europejczycy są świadomi, że przy urnach gra idzie o wysoką stawkę, a udział w wyborach jest nawet ważniejszy w obecnej sytuacji geopolitycznej” – zastrzegła w komentarzu do sondażu przekazanym dziennikarzom przez służby prasowe PE.
Z badania wynika, że 60 proc. ankietowanych jest zainteresowanych najbliższymi wyborami do PE – to wzrost o 11 punktów proc. w stosunku do sondażu przed poprzednimi wyborami w maju 2016. Tegoroczne będą mieć miejsce w dniach 6-9 czerwca (7 czerwca w Polsce). 71 proc. badanych zadeklarowało, że prawdopodobnie pójdą do wyborów – to o 10 punktów proc. więcej niż pięć lat temu.
Omawiając rezultaty sondażu podczas seminarium „European Elections 2024 for Innovative Media”, które odbyło się Brukseli 17 kwietnia, szef wydziału mediów PE Jesus Carmona przypomniał znaczenie konfliktu tuż za granicą Unii Europejskiej dla mieszkańców Wspólnoty. „Wojna trwa już trzy lata. (…) Jeszcze niedawno nikt by nie przypuszczał, że obrona i bezpieczeństwo będą tak istotne dla obywateli Europy” – powiedział.
Sondaż daje podpowiedź co do listy priorytetów dla Parlamentu Europejskiego w nadchodzącej kadencji. Zdaniem większości Europejczyków powinny to być kolejno: walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (33 proc.), zdrowie publiczne (32 proc.), obronność i bezpieczeństwo UE (31 proc.) oraz wsparcie gospodarki i miejsc pracy (także 31 proc.).
37 proc. europejskich respondentów wśród aspektów, na których powinna się skupić UE, by wzmocnić swoją pozycję na świecie, na pierwszym miejscu stawia sprawy obronności i bezpieczeństwa (w Polsce także na pierwszym miejscu, ale aż 48 proc. wskazań).
Na kolejnych miejscach znalazły się kwestie energetyczne (30 proc. ogół respondentów, w Polsce – 25 proc.), bezpieczeństwo żywnościowe i rolnictwo (30 proc. – ogół respondentów w UE, 36 proc. – w Polsce), oraz konkurencyjność, gospodarka i przemysł (odpowiednio 27 proc. i 24 proc.). Dla ogółu Europejczyków rozszerzenie UE w tym aspekcie znalazło się na ostatnim miejscu – 6 proc. wskazań, ale na tę kwestię wskazało 10 proc. ankietowanych Polek i Polaków. W porównaniu do ogółu badanych Polacy znacząco się różnią w ocenie euro jako aspekcie wzmacniającym globalną pozycję UE na świecie – (3 proc. wskazań w Polsce i 8 proc. wśród ogółu badanych).
W poprzednim sondażu, z jesieni 2023, 72 proc. ankietowanych było zdania, że ich kraj odnosi korzyści z członkostwa w UE, a jako główny powód takiej opinii podawali to, że Unia Europejska przyczynia się do utrzymania pokoju i wzmacnia bezpieczeństwo (34 proc.) oraz że członkostwo w UE poprawia współpracę między krajami Wspólnoty (34 proc.).
Jesus Carmona podczas seminarium zwrócił uwagę, że szczególny niepokój związany z wojną da się zaobserwować w krajach położonych blisko toczącego się konfliktu w Ukrainie.
Wyniki wiosennego sondażu pokazują, że w poszczególnych krajach listy priorytetów dla PE na następną kadencję różnią się. I tak na przykład w Polsce najważniejsze priorytety to: obronność i bezpieczeństwo UE (37 proc.), zdrowie publiczne (36 proc.), wsparcie gospodarki i miejsc pracy (28 proc.). A we Francji: walka z ubóstwem i wykluczeniem (42 proc.), zdrowie publiczne (36 proc.) i walka ze zmianami klimatycznymi (37 proc.). Na obronność i bezpieczeństwo UE jako priorytet wskazało 24 proc. ankietowanych we Francji.
Na pytanie: „Których z następujących wartości Parlament Europejski powinien (…) w ciągu kolejnych 5 lat bronić przede wszystkim?” najwięcej europejskich respondentów ogółem wskazało w pierwszej kolejności pokój - 47 proc. (w Polsce – 38 proc.), następnie: demokrację – 33 proc. (w Polsce: 26 proc.), ochronę praw człowieka w UE i na świecie – 24 proc. (19 proc. w Polsce). Na ostatnich miejscach znalazły się: prawo do ubiegania się o azyl z powodu prześladowania: 6 proc. ogółem w UE, 8 proc. – w Polsce oraz wolność religii i przekonań (6 proc. ogółem w Europie i 9 proc. w Polsce).
73 proc. respondentów uważa, że Unia Europejska ma wpływ na ich życie. W najbliższych wyborach prawo głosu będzie miało około 300 mln osób. 25 maja Parlament Europejski zaprasza do oglądania debaty – tzw. Eurovision debate, podczas której będzie można, za pośrednictwem social mediów, zadawać pytania.
jw/