Około 50 proc. żywności przetestowanej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) w 2016 r. zawierało pozostałości pestycydów, a w 3,8 proc. próbek przekroczone zostały najwyższe dopuszczalne poziomy tych pozostałości. Pestycydy oraz zawarte w nich substancje czynne są uważnie monitorowane w Unii Europejskiej, jednak w ostatnich latach pojawiły się obawy dotyczące procedury zatwierdzania, w szczególności po kontrowersyjnym odnowieniu zatwierdzenia glifosatu w 2017 r.

Większa przejrzystości w procedurze zatwierdzania pestycydów

W lutym 2018 r. Parlament powołał komisję specjalną mającą zbadać unijną procedurę zatwierdzania pestycydów. 16 stycznia posłowie do PE poparli sprawozdanie końcowe tej komisji, wzywając do wprowadzenia przejrzystszych procedur, by zapewnić odpowiedzialność polityczną.

Posłowie zalecają, aby:

- zapewniono publiczny dostęp do badań wykorzystywanych w procedurze zatwierdzania,
- przedsiębiorcy składający wniosek o zatwierdzenie substancji ujawniali w publicznym rejestrze wszystkie badania wymagane prawem, aby zagwarantować, że wszystkie odpowiednie informacje zostaną uwzględnione,
- naukowcy ponownie przeanalizowali badania nad rakotwórczym działaniem glifosatu oraz aby ustalono najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości pestycydów w glebie i wodach powierzchniowych,
- pestycydy i zawarte w nich substancje czynne były dokładnie testowane, z uwzględnieniem skumulowanych skutków oraz toksyczności długoterminowej,
- pestycydy nie były już wykorzystywane na dużą skalę w pobliżu szkół, placówek opieki nad dziećmi, placów zabaw, szpitali, oddziałów położniczych i domów opieki.

Lepszy dostęp do badań nad bezpieczeństwem łańcucha żywności

W grudniu 2018 r. Parlament przyjął w głosowaniu aktualizację rozporządzenia w sprawie ogólnego prawa żywnościowego obejmującą bezpieczeństwo żywności na wszystkich etapach łańcucha żywnościowego w UE, w tym zdrowie zwierząt, ochronę roślin i produkcję.

Proponowane nowe przepisy mają ułatwić publiczny dostęp do badań wykorzystywanych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności w ocenie ryzyka związanego z produktami spożywczymi oraz zagwarantować, że badania te są wiarygodne, obiektywne i niezależne.

Sporządzony ma być wspólny unijny rejestr zleconych badań, by Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności mógł sprawdzać, czy przedsiębiorstwa nie zataiły niekorzystnych dla siebie badań. Jeśli dowody przedstawione przez wnioskodawców są wątpliwe, urząd może zażądać przeprowadzenia dodatkowych badań.

Substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego

Substancje zaburzające działanie układu hormonalnego wykorzystywane w rolnictwie mają chronić rośliny przed szkodnikami, ingerując w ich wzrost lub rozmnażanie. Mogą one jednak wpływać na ludzkie zdrowie i wywoływać nowotwory hormonozależne, cukrzycę czy bezpłodność.

W październiku 2017 r. posłowie do PE zablokowali propozycję Komisji Europejskiej, by skreślić niektóre składniki pestycydów z listy substancji zaburzających działanie układu hormonalnego, chociaż niektóre z tych substancji stworzono właśnie po to, by zaburzać działanie układu endokrynnego danego organizmu.

Promowanie rozwiązań alternatywnych

W 2016 r. Europejczycy wydali 30,7 mld EUR na zakup żywności ekologicznej, co oznacza wzrost o prawie 50 proc. w porównaniu do roku 2012. W 2018 r. posłowie zaktualizowali obowiązujące przepisy o produkcji ekologicznej i znakowaniu produktów ekologicznych, by odzwierciedlić poważne zmiany w tym sektorze.

W 2017 r. posłowie do PE przyjęli rezolucję, w której zwrócili się do Komisji o opracowanie wniosków mających przyspieszyć ocenę, zatwierdzanie i rejestrację pestycydów niskiego ryzyka.


mp/