Negocjatorzy poparli zmianę polityki, która powinna lepiej dostosować unijną politykę rolną do potrzeb poszczególnych państw członkowskich, ale podkreślają, że polityka rolna Unii Europejskiej również musi pozostać wspólna. Nowe przepisy stanowią, że rządy krajowe powinny opracowywać plany strategiczne, które zatwierdzi Komisja Europejska, określając, w jaki sposób zamierzają realizować unijne cele „w terenie”. Komisja sprawdzałaby ich wyniki oraz zgodność z przepisami UE.

Parlament Europejski podkreśla, że dzięki eurodeputowanym wypełnienie zobowiązań Unii Europejskiej wynikających z Porozumienia Paryskiego stanie się jednym z celów przyszłej unijnej polityki rolnej. Parlament wskazuje, że dopilnował również, aby KE, oceniając krajowe plany strategiczne, sprawdzała ich wkład w realizację zobowiązań UE w zakresie środowiska i klimatu oraz celów strategii UE „od pola do stołu” i bioróżnorodności na rok 2030.

Podczas negocjacji PE nalegał na wzmocnienie obowiązkowych praktyk przyjaznych dla klimatu i środowiska, tzw. warunkowości, o które każdy rolnik musi się ubiegać, aby uzyskać bezpośrednie wsparcie. Ponadto eurodeputowani zmusili rządy krajów UE do przeznaczenia co najmniej 35 proc. budżetu na rozwój obszarów wiejskich na działania związane ze środowiskiem i klimatem oraz, co do zasady, co najmniej 25 proc. budżetu na płatności bezpośrednie na ekoprogramy, co byłoby dobrowolne, ale zwiększyłoby dochody rolników.

Europosłowie zapewnili, że co najmniej 10 proc. krajowych płatności bezpośrednich będzie musiało zostać wykorzystane na wspieranie małych i średnich gospodarstw rolnych. W tym celu państwa członkowskie mogą zastosować redystrybucyjną płatność uzupełniającą lub zdecydować się na stopniowe zmniejszanie rocznych płatności bezpośrednich dla rolników powyżej 60 tys. euro i ograniczyć je do 100 tys. euro. Jeśli taki system zostanie wprowadzony, rządy krajowe mogłyby zezwolić rolnikom na odliczenie 50 proc. wynagrodzeń związanych z rolnictwem od łącznej kwoty przed obniżką.

Państwa UE mogłyby przeznaczyć co najmniej 3 proc. swoich budżetów wspólnej polityki rolnej (WPR) na wspieranie młodych rolników. Wsparcie dla nowych rolników mogłoby być udzielane z funduszy na rozwój obszarów wiejskich.

Posłowie do PE nalegali również na silniejszą ochronę praw pracowników rolnych. Poprosili Radę UE o ustanowienie mechanizmu łączącego najpóźniej od 2025 r. krajowych inspektorów pracy z agencjami płatniczymi WPR w celu karania naruszeń unijnych przepisów pracy.

W trakcie negocjacji Parlament forsował dalsze środki, które pomogą rolnikom radzić sobie z ryzykiem i potencjalnymi przyszłymi kryzysami. Chodzi o zapewnienie, że ​​rynek będzie bardziej przejrzysty i lepiej przygotowany na potencjalne turbulencje, a praktyki mające na celu wyższe standardy w zakresie ochrony środowiska, zdrowia zwierząt lub dobrostanu zwierząt będą zwolnione z reguł konkurencji. Istniejąca rezerwa kryzysowa, pomagająca rolnikom w sytuacji niestabilności cenowej lub rynkowej, zostanie przekształcona z instrumentu doraźnego w stały instrument o odpowiednim budżecie.

Posłowie do PE nalegali ponadto na większą przejrzystość ostatecznych beneficjentów dotacji unijnych i zapewnili państwom członkowskim dostęp do unijnego narzędzia do eksploracji danych. Ma to pozwolić na uniknięcie obchodzenia przepisów UE i należycie chronić fundusze UE.

Parlament zaznacza, że zadbał również o to, aby ci, którzy wielokrotnie nie przestrzegali wymogów UE (np. dotyczących środowiska i dobrostanu zwierząt), podlegali zwiększonym sankcjom. Powinno to kosztować rolników 10 proc. ich uprawnień (wzrost z dzisiejszych 5 proc.).

Po osiągnięciu porozumienia politycznego tekst nadal wymaga dopracowania pod względem technicznym i prawnym. Aby wejść w życie, będzie musiał zostać zatwierdzony przez Parlament – ​​najpierw przez Komisję Rolnictwa, a następnie przez całą Izbę – oraz przez Radę. Nowe zasady polityki rolnej UE powinny obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.

Ostatnia reforma unijnej polityki rolnej, ustanowiona w 1962 roku, sięga 2013 roku. Zasady WPR na lata 2013-2020 wygasły 31 grudnia 2020 r., ale zostały przedłużone i zastąpione przepisami przejściowymi do końca 2022 r. WPR stanowi mniej niż jedną trzecią (32 proc.; 386,6 mld euro) budżetu wieloletnich ram finansowych UE na lata 2021–2027 (1,21 bln euro). Około 70 proc. budżetu WPR wspiera dochody 6-7 milionów gospodarstw w UE.

kic/