Przedstawiciele państw członkowskich UE w Specjalnym Komitecie ds. Rolnictwa zatwierdzili we wtorek zmiany niektórych podstawowych aktów prawnych wspólnej polityki rolnej (WPR) zaproponowane przez Komisję Europejską w odpowiedzi na protesty rolników.

Przegląd dotyczy niektórych elementów rozporządzenia ws. planów strategicznych WPR oraz rozporządzenia ws. finansowania, zarządzania i monitorowania wspólnej polityki rolnej (tzw. „rozporządzenie horyzontalne”). Jego zasadniczym celem jest uproszczenie, zmniejszenie obciążeń administracyjnych i zapewnienie większej elastyczności w kwestii przestrzegania niektórych warunków środowiskowych. Komisja rolnictwa PE zdecydowała o zastosowaniu trybu pilnego dla tego wniosku.

„Wysłuchaliśmy naszych rolników i podjęliśmy szybkie działania, aby rozwiać ich obawy w czasie, gdy stoją przed licznymi wyzwaniami. Ukierunkowany przegląd przepisów zapewnia właściwą równowagę między zapewnieniem rolnikom i państwom członkowskim większej elastyczności a zmniejszeniem obciążeń administracyjnych, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu ambicji środowiskowych w ramach wspólnej polityce rolnej” - powiedział David Clarinval, belgijski wicepremier i minister ds. osób samozatrudnionych, MŚP i rolnictwa, którego kraj sprawuje w tym półroczu prezydencję w Radzie UE.

Zatwierdzona przez Specjalny Komitet ds. Rolnictwa zmiana zwalnia małe gospodarstwa rolne o powierzchni poniżej 10 hektarów z kontroli i kar związanych z przestrzeganiem wymogów warunkowości w ramach WPR. Dotyczy to 65 proc. beneficjentów WPR uprawiających około 10 proc. gruntów rolnych.

Specjalny komitet zatwierdził również zmiany w normach dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC) zaproponowane przez Komisję Europejską. GAEC to zbiór dziewięciu norm środowiskowych (tzw. warunkowości), od których spełnienia uzależnione są wypłaty dopłat dla rolników.

Jedną z głównych zmian w tym zakresie jest wprowadzenie ogólnego przepisu umożliwiającego państwom członkowskim przyznawanie tymczasowych odstępstw od niektórych wymogów warunkowych w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności klimatycznych uniemożliwiających rolnikom ich przestrzeganie. Raz do roku państwa członkowskie będą musiały informować KE o takich odstępstwach.

Ponadto wprowadza się szczególne wyjątki od niektórych norm GAEC. I tak w przypadku normy GAEC 6 dotyczącej pokrycia gleby w okresach wrażliwych: państwa członkowskie będą miały większą elastyczność w decydowaniu, które gleby i w jakiej porze roku należy chronić w oparciu o specyfikę krajową i regionalną. W przypadku normy GAEC 7 dotyczącej płodozmianu państwa członkowskie będą mogły zastosować dywersyfikację upraw jako alternatywę dla płodozmianu, co jest mniej wymagające dla rolników, szczególnie na obszarach narażonych na suszę lub duże opady. W przypadku normy GAEC 8: rolnicy będą zobowiązani jedynie do zachowania istniejących elementów krajobrazu i będą zachęcani, na zasadzie dobrowolności, do utrzymywania gruntów ugorowanych lub tworzenia nowych elementów krajobrazu za pomocą ekoschematów.

Zgodnie z wcześniejszymi żądaniami państw członkowskich przegląd zapewni, że kraje UE będą mogły zmieniać swoje plany strategiczne WPR dwa razy w roku, a nie raz, jak obecnie. Ponadto w ciągu całego okresu programowania nadal możliwe będzie złożenie trzech dodatkowych wniosków o wprowadzenie zmian.

Kolejnym krokiem na drodze do wprowadzenia w życie zmian w WPR będzie zajęcie stanowiska w sprawie przeglądu przez Parlament Europejski. Komisja rolnictwa PE zdecydowała o zastosowaniu trybu pilnego dla wniosku w tej sprawie. Oczekuje się, że stanowisko europarlamentu w pierwszym czytaniu zostanie przyjęte na sesji plenarnej w dniach 22-25 kwietnia. Następnie rozporządzenie ma zostać formalnie przyjęte przez Radę UE, podpisane przez przedstawicieli Rady i Parlamentu Europejskiego. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, rozporządzenie powinno wejść w życie do końca wiosny.

Specjalny Komitet ds. Rolnictwa powstał 12 maja 1960 r. na mocy decyzji przedstawicieli rządów państw członkowskich. Przygotowuje on prace Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa, zwłaszcza wszystkie akty prawne dotyczące wspólnej polityki rolnej. Komitet składa się z wyższych urzędników odpowiedzialnych za politykę rolną w stałych przedstawicielstwach państw członkowskich lub w ich ministerstwach. We wszystkich posiedzeniach komitetu uczestniczy także Komisja Europejska. Komitet zwykle zbiera się raz w tygodniu.

mam/