Von der Leyen podczas debaty w PE poświęconej wieloletnim ramom finansowym UE na lata 2028-2034 zapowiedziała wprowadzenie poprawek do przedstawionego w lipcu projektu. Zakładają one m.in. zwiększenie roli regionów w wydatkowaniu środków oraz wzmocnienie Wspólnej Polityki Rolnej. Wcześniej Parlament Europejski zagroził zablokowaniem wieloletniego budżetu, jeśli KE nie dokona w nim zmian.

„Cztery miesiące po przedstawieniu naszej propozycji wysłuchaliśmy waszych uwag. W szczególności dotyczących roli regionów, Wspólnej Polityki Rolnej oraz roli Parlamentu (Europejskiego – PAP)” – powiedziała szefowa KE. „Jeśli chodzi o rolę regionów, zarządzanie spójnością pozostaje bez zmian – z pełnym udziałem regionów. (…) Dlatego proponujemy regionalną weryfikację, która zagwarantuje, że lokalne realia będą uwzględnione planach”.

Przewodnicząca KE zapowiedziała także, że w nowej propozycji budżetu zostanie ustalona minimalna pula na wsparcie dochodów rolników, a państwa członkowskie i regiony zostaną zobowiązane do wspierania obszarów wiejskich. 

„Cieszy nas, że Komisja Europejska dostrzegła potrzebę korekty kierunku reform i otworzyła się na współpracę z poziomem regionalnym. Polskie regiony od początku apelowały o to, by przyszły budżet Unii był nie tylko efektywny finansowo, ale też bliski obywatelom – realizowany jak najbliżej społeczności lokalnych” – skomentował zapowiedź korekty projektu unijnego budżetu prezes Związku Województw RP Olgierd Geblewicz.

Przedstawiona w lipcu przez KE pierwotna wersja projektu wieloletnich ram finansowych spotkała się z ostrą krytyką ze strony europejskich samorządów lokalnych i regionalnych oraz Europejskiego Komitetu Regionów (KR). Główne zarzuty dotyczyły zagrożenia dla zasad decentralizacji, spójności terytorialnej i roli władz lokalnych w zarządzaniu funduszami. W październiku br. KR jednogłośnie przyjął rezolucję odrzucającą projekt i wzywającą KE do wprowadzenia zmian.

„Dzięki wspólnemu zaangażowaniu regionów z całej Europy udało się obronić zasadę partnerstwa i głos wspólnot lokalnych w budowaniu przyszłości Unii. To sukces wszystkich samorządów, które wierzą, że silna Europa zaczyna się od silnych regionów” – powiedział Geblewicz.

Nowa wieloletnia perspektywa finansowa UE ma opierać się na trzech filarach: Krajowych i Regionalnych Planach Partnerstwa, Funduszu Konkurencyjności oraz inicjatywie Global Europe.

Pierwszy filar, Krajowe i Regionalne Plany Partnerstwa, połączy - jak tłumaczyła von der Leyen - dotychczasowe fundusze, w tym środki na spójność, rolnictwo, rozwój wsi, rybołówstwo, politykę społeczną i migrację. W jego ramach przewidziano m.in. 218 mld euro dla mniej rozwiniętych regionów, 294 mld euro na wsparcie dochodów rolników oraz 2 mld euro dla sektora rybołówstwa. 43 proc. środków ma być przeznaczone na cele klimatyczne i środowiskowe, a 14 proc. na inwestycje społeczne.

Drugim filarem ma być Fundusz Konkurencyjności, służący inwestowaniu w strategiczne technologie i wspieraniu nowoczesnego przemysłu. Ma on łączyć badania naukowe i innowacje z tworzeniem miejsc pracy, a jego zasady mają być jednolite dla przedsiębiorstw z całej Unii.

W ramach trzeciego filaru Global Europe środki mają zostać przeznaczone na bezpieczeństwo energetyczne, dostęp do surowców, pomoc humanitarną oraz wspieranie partnerstw z krajami trzecimi. Von der Leyen podkreśliła, że kluczowym elementem będzie wsparcie dla Ukrainy, Mołdawii i Bałkanów Zachodnich w ich drodze do członkostwa w UE.

mam/