Projekt rezolucji przygotowała europosłanka Anna Fotyga (EKR/PiS). „Umowa o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między UE i Afganistanem to historyczny, pierwszy taki dokument, który wyznacza zasady i warunki współpracy między Unią i Afganistanem na najbliższą dekadę, wzmacniający więzi historyczne, polityczne i gospodarcze między obiema stronami. Musimy go wykorzystać do podejmowania kolejnych działań na rzecz stabilizacji, bezpieczeństwa i rozwoju dla tego kraju, choć jest to zadanie niezwykle trudne” - powiedziała podczas debaty poprzedzającej głosowanie Fotyga.

W ocenie Parlamentu Europejskiego „Afganistan znalazł się w przełomowym momencie, co oznacza, że jeśli nie zostaną podjęte dalsze wysiłki, to istnieje ryzyko, że wszystkie starania, postępy oraz poświęcenie włożone w rozwój Afganistanu zostaną zmarnowane”.

„Sytuacja w zakresie bezpieczeństwa w Afganistanie pozostaje trudna, 56 proc. terytorium tego kraju i 65 proc. jego mieszkańców jest pod kontrolą afgańskiego rządu, w 32 proc. dystryktów toczą się walki, a 12 proc. znajduje się pod kontrolą rebeliantów. Z danych wynika, że na niektórych obszarach ogólna sytuacja ulega poprawie. Dzięki europejskiej pomocy dostęp do opieki zdrowotnej wzrósł z 9 proc. do 57 proc. To oznacza ogromny postęp. Przeciętna długość życia wzrosła z 45 do 60 lat. Również dostęp do szkolnictwa jest znacznie lepszy. Widać postęp, jeśli chodzi o proces wyborczy i wzrost roli kobiet w życiu publicznym” - mówiła Fotyga.

Sprawozdawczyni przypomniała, że od 2002 roku Unia Europejska przeznaczyła na pomoc humanitarną w tym kraju 3,66 mld euro, a od 2015 roku wyasygnowano kolejne 1,4 mld euro na pomoc w stabilizacji sytuacji w Afganistanie. Pomimo tych środków przed gospodarką afgańską wciąż jest wiele wyzwań, takich jak korupcja, słaba infrastruktura i powolne tempo powstawania miejsc pracy.

„Oceniliśmy, iż pomimo znacznych nakładów finansowych w ramach pomocy zagranicznej wpływ tej pomocy jest ograniczony” - tłumaczy posłanka. „Dlatego zwróciliśmy się do Europejskiego Trybunału Obrachunkowego o sporządzenie specjalnego sprawozdania na temat skuteczności pomocy UE dla Afganistanu w ciągu ostatniej dekady” - dodała.

Przyjęty dokument zauważa także ogromne możliwości gospodarcze kraju wynikające z jego położenia geograficznego oraz zasobów ludzkich i naturalnych, przestrzegając jednak przed rabunkową eksploatacją zasobów mineralnych, zwłaszcza metali ziem rzadkich, którymi zainteresowanie wykazują Chiny.

„Parlament Europejski oddaje hołd wszystkim przedstawicielom sił koalicyjnych i afgańskich oraz cywilom, którzy zapłacili najwyższą cenę za to, aby Afganistan stał się demokratycznym, inkluzywnym, zamożnym, bezpiecznym i stabilnym krajem” - podkreśla rezolucja.

Fotyga wskazała, iż w związku z działalnością komórek terrorystycznych, takich jak Daesz, sytuacja pozostaje bardzo niestabilna, stąd zaniepokojenie słabością rządu centralnego oraz jego niezdolnością do sprawowania kontroli nad znaczną częścią kraju. Wykorzystują to nie tylko talibowie, ale także grupy terrorystyczne, takie jak Państwo Islamskie Prowincji Chorasan, które rośnie w siłę dzięki obecności zagranicznych bojowników. Jego celem jest zakłócanie i niweczenie procesu pojednania i procesu pokojowego.

W Afganistanie nadal stacjonuje ponad trzy tysiące członków personelu wojskowego państw członkowskich UE biorących udział w natowskiej misji Resolute Support, w tym Polski. „Stabilny, niezależny i samowystarczalny Afganistan, który nie będzie bezpiecznym schronieniem dla ugrupowań terrorystycznych, ze względów bezpieczeństwa nadal stanowi żywotny interes NATO, UE i ich państw członkowskich” - czytamy w przyjętym dokumencie.

Europosłowie podkreślają, iż misja ISAF z powodzeniem zbudowała od podstaw afgańskie krajowe siły bezpieczeństwa, które liczą teraz 352 tys. zdolnych do działania żołnierzy i policjantów, w tym oddziały piechoty, żandarmerii wojskowej, wywiad, zespoły rozminowywania dróg, jednostki wsparcia bojowego oraz potencjał medyczny, lotniczy i logistyczny, co pozwala zwalczać wpływy rebeliantów w kraju.

luo/ woj/