Brazylijczyków nominowała frakcja Socjalistów i Demokratów. Są to: Raoni Metuktire, legendarny wódz amazońskich Indian znany jako Wódz Raoni, Claudelice dos Santos oraz Marielle Franco (pośmiertnie). Nominowani walczą i walczyli o środowisko naturalne, prawa człowieka i prawa ludności tubylczej w Brazylii.

Raoni to charyzmatyczny i znany na świecie przywódca ludu Kayapo, tubylczej ludności brazylijskiej. Przez cztery dekady prowadził krucjaty, by ocalić las amazoński. Jest określany jako symbol "walki o życie" plemion i ochronę ich wyjątkowej kultury, która jest bezpośrednio związana z przyrodą.

Claudelice dos Santos to ekolożka i obrończyni praw człowieka. Została aktywistką, gdy jej brat i szwagierka zostali zabici za sprzeciwianie się nielegalnemu pozyskiwaniu drewna i wylesianiu Amazonii.

Marielle Franco była działaczką feministyczną i polityczką, nie kryła się ze swoją orientacją seksualną (planowała ślub ze swoją partnerką). Walczyła o prawa człowieka i otwarcie krytykowała brutalność policji. Od stycznia 2017 do śmierci w marcu 2018 była radną Rio de Janeiro. Została zastrzelona 14 marca 2018 w wieku 38 lat.

Finalistą został też obrońca praw człowieka, profesor ekonomii i orędownik praw mniejszości ujgurskiej w Chinach Ilham Tohti. Odsiaduje on obecnie wyrok dożywocia w Chinach w związku z zarzutami o separatyzm. Do nagrody w PE nominowała go frakcja Odnowić Europę.

Ujgurowie, muzułmanie będący odrębną grupą etniczną, są w ostatnich latach poddawani przez rząd Chin drastycznym represjom. Od kwietnia 2017 r. ponad milion Ujgurów jest przetrzymywanych w sieci obozów internowania. Represje mają zmusić ich do lojalność i uległości wobec władz w Pekinie.

Grupa Europejskich Konserwatystów i Reformatorów nominowała do nagrody Sacharowa PE pięć Kenijek, które opracowały aplikację pomagającą dziewczynkom narażonym na obrzezanie lub nim dotkniętym. Za pomysłem nominacji stoi europosłanka, która sama została w ten sposób okaleczona.

Okaleczanie żeńskich narządów płciowych uznawane jest w wielu krajach za niedopuszczalne i zakazane, jednak dokonuje się go wielu państwach Afryki, a także Azji i Bliskiego Wschodu. Zagrożone są też dziewczynki żyjące w Europie, poddawane tej procedurze np. w czasie wakacji w krajach pochodzenia rodziców czy dziadków. Na świecie żyje co najmniej 200 mln kobiet i dziewcząt, które doświadczyły tej praktyki.

Jedną z nich jest Assita Kanko, urodzona w Burkinie Faso 39-letnia belgijska aktywistka, która w tym roku została europosłanką frakcji EKR. Jako pięcioletnia dziewczynka została poddana klitoridektomii (usunięciu zewnętrznych narządów połciowych), o czym publicznie opowiedziała już jako dorosła kobieta w Europie.

Co roku we wrześniu posłowie do Parlamentu Europejskiego mogą wysunąć kandydatów do nagrody Sacharowa. Każdy nominowany musi mieć poparcie co najmniej 40 europosłów, przy czym każdy poseł może udzielić poparcia tylko jednemu kandydatowi. Nominacje, wraz z uzasadnieniem, są następnie oceniane na wspólnym posiedzeniu komisji spraw zagranicznych i komisji rozwoju. Później sporządza się listę trzech kandydatów, która przekazywana jest konferencji przewodniczących na głosowanie końcowe. Ogłoszenie zwycięzcy odbywa się zwykle w październiku.

Ustanowiona przez Parlament Europejski w 1988 r. Nagroda im. Sacharowa przyznawana jest każdego roku wybitnym działaczom walczącym o prawa człowieka na całym świecie. W ubiegłym roku wyróżnienie dostał ukraiński reżyser filmowy i pisarz, zdecydowany przeciwnik aneksji Krymu przez Rosję Ołeh Sencow. W grudniu nie mógł on przyjechać do PE, bo był w więzieniu w Rosji, ale 7 września po wymianie grup więźniów między Rosją a Ukrainą odzyskał wolność.

luo/ woj/