Projekt przepisów przygotowany przez KE miał na celu włączenie do unijnego prawodawstwa wytycznych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 2013 r. dotyczących ograniczenia stosowania środków ochrony roślin stanowiących zagrożenie dla pszczół miodnych. EFSA opracowała wskazówki pozwalające testować pestycydy tak, aby chronić pszczoły zarówno przed ich długotrwałym działaniem, powodującym skutki przewlekłe, jak i przed działaniem krótkotrwałym, powodującym ostre objawy. Tylko pestycydy, które przejdą nowe testy mogłyby być dopuszczone do sprzedaży.

Przedstawiciele większości państw członkowskich UE, zasiadający w komitecie opracowującym zmiany, sprzeciwili się jednak projektowi w kształcie zaproponowanym przez Komisję Europejską. Komisja, choć miała podstawy formalne do zajęcia innego stanowiska, wybrała kompromis z państwami członkowskimi okupiony rozwodnieniem przepisów. Z początkowego projektu zostały tylko te zapisy, które chronią pszczoły przed ostrym i krótkotrwałym toksycznym oddziałaniem pestycydów. Na taki kompromis nie zgodził się Parlament Europejski.

"Niedopuszczalne jest, aby państwa członkowskie sprzeciwiały się pełnemu wdrożeniu wytycznych EFSA z 2013 roku, utrudniając tym samym właściwe stosowanie kryteriów zatwierdzania w odniesieniu do pszczół" - głosi rezolucja PE przyjęta w środę. Jak zauważono, w projekcie KE uwzględniono jedynie kryteria odnoszące się do wpływu ostrej toksyczności na pszczoły miodne, nie wspomniano natomiast o wpływie toksyczności przewlekłej, ani o wpływie toksyczności na trzmiele i pszczoły samotnice. "Projekt nie odzwierciedla najnowszego stanu wiedzy naukowej i technicznej, a jego wprowadzenie w życie nie zmieniłoby poziomu ochrony" - alarmują deputowani.

Posłowie zarzucają Komisji Europejskiej, że nie wykorzystała w pełni swoich uprawnień, ponieważ 16 państw członkowskich, które chciały zaniżenia kryteriów ochrony, nie stanowi większości kwalifikowanej.

Parlament wezwał w rezolucji Komisję do przedstawienia nowych przepisów opartych na najnowszej wiedzy naukowej i technicznej, w celu osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony zdrowia zwierząt i ochrony środowiska.

Pascal Canfin z Francji, przewodniczący komisji ochrony środowiska naturalnego, zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywności (Renew) podkreślił po głosowaniu, że PE, sprzeciwiając się zdecydowanie zbyt słabym kryteriom oceny zagrożenia jakie stanowią dla pszczół pestycydy, "postawił proste pytania: czy poważnie podchodzimy do ochrony środowiska, czy poważnie podchodzimy do ochrony żywych organizmów, czy poważnie traktujemy Green Deal".

Rezolucję PE uchwalił 533 głosami "za", przy 67 przeciwnych i 100 wstrzymujących się. Komisja Europejska musi teraz przedstawić nowy projekt.

Według unijnych ocen "mamy do czynienia z gwałtownym spadkiem liczebności i różnorodności wszystkich rodzajów europejskich dzikich owadów zapylających, w tym dzikich pszczół, bzygów, motyli i ciem. Liczne gatunki owadów zapylających wyginęły lub są zagrożone wyginięciem. W samej UE około 84 proc. gatunków uprawnych i 78 proc. gatunków dzikich kwiatów jest zależnych, przynajmniej częściowo, od zapylania przez zwierzęta. Wartość rocznej produkcji rolnej w UE bezpośrednio związanej z owadami zapylającymi wynosi prawie 15 mld euro".

woj/