W stosunku do 2017 roku liczba ofiar terrorystów na terenie UE (62 osoby) znacznie spadła. Jednak wzrosła liczba udaremnionych prób zamachów. Państwa członkowskie UE zgłosiły w ub.r. 129 udaremnionych bądź zakończonych niepowodzeniem ataków terrorystycznych (w 2017 roku 205 prób). Poziom zagrożenia terroryzmem nie zmniejszył się - oceniono w raporcie.

Aresztowano 1056 osób pod zarzutem przygotowywania zamachów, przynależności do terrorystycznych ugrupowań bądź finansowania terroryzmu; najwięcej we Francji - 310 (w Polsce były dwa przypadki zatrzymań). To także spadek w stosunku do 2017 roku, kiedy to w unijnych państwach aresztowano 1219 osób. Wśród aresztowanych w ub.r. jedną piątą stanowiły kobiety. 511 osobom postawiono zarzuty związków z tzw. Państwem Islamskim.

78 zatrzymanym zarzucono związki ze skrajnie lewicowym bądź prawicowym terroryzmem. Jak podkreśla raport, to zjawisko jest ograniczone terytorialnie (głównie Grecja, Włochy i Hiszpania), jednak trzeci rok z rzędu liczba aresztowań związanych z ekstremizmem rośnie. Prawicowi ekstremiści żerują na lękach przed postrzeganymi próbami islamizacji społeczeństwa i utraty tożsamości narodowej.

13 ubiegłorocznych ofiar śmiertelnych było wynikiem siedmiu ataków o charakterze dżihadystycznym. Były to ataki popełnione przez osoby działające samodzielnie, nakierowane na cywilów i symbole władzy. Przeprowadzano je przy użyciu broni palnej bądź łatwo dostępnych środków. Motywacje sprawców i powiązania z innymi zradykalizowanymi osobami lub grupami terrorystycznymi często pozostawały niejasne.

Państwa członkowskie UE zgłosiły 16 udaremnionych spisków dżihadystów. Trzy spośród nich to próby produkcji oraz użycia do ataku materiałów wybuchowych, chemicznych lub biologicznych. Dżihadyści najczęściej atakowali we Francji, Wielkiej Brytanii i Holandii. Te dane oraz obserwowane nieustanne dążenie państwa islamskiego do dokonywania ataków poza strefami konfliktu wskazują, że poziom zagrożenia w całej UE pozostaje wysoki - głosi raport Europolu.

Dokument akcentuje, że siatki dżihadystów nastawiają się na prowadzenie działań wewnątrz UE; niewielu europejskich bojowników próbuje dotrzeć do stref konfliktów, odnotowano też niewiele prób powrotu sympatyków IS na teren UE. Według szacunków od początku konfliktu na teren Iraku i Syrii z krajów unijnych wyjechało ok. 5 tys. sympatyków IS, ok. 1 tys. z nich zginęło. Według raportu obecnie na Bliskim Wschodzie może znajdować się ok. 2 tys. obywateli UE, z których "setki" - w tym kobiety i nieletni - pozostają w aresztach w irackiej i syryjskiej strefach konfliktu. Wszyscy mężczyźni i niektóre kobiety przeszli szkolenie z posługiwania się bronią, a część mężczyzn zdobyła ponadto doświadczenie bojowe.

Tzw. Państwu Islamskiemu, pomimo fizycznej eliminacji, udało się utrzymać obecność w internecie, głównie dzięki nieoficjalnym sieciom sympatyków i sprzyjającym mediom. Wykorzystywane są   alternatywne platformy i technologia open source. Pomimo technologicznego zaawansowania i szyfrowania ataki cybernetyczne były prymitywne; w 2018 roku nie pojawiła się żadna nowa grupa terrorystyczna zdolna do przeprowadzenia skutecznego ataku w internecie - oceniono w raporcie.

Catherine De Bolle, dyrektor wykonawczy Europolu, podkreśla, że terroryści nie tylko chcą zabijać, ale także dzielić nasze społeczeństwa i szerzyć nienawiść. "To poczucie niepewności, które terroryści próbują stworzyć, musi nas najbardziej martwić. Rosnąca polaryzacja i wzrost poglądów ekstremistycznych stanowią problem dla państw członkowskich UE i Europolu” - dodała.

Według Dimitrisa Avramopoulosa, komisarza ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa, podczas gdy państwa członkowskie wraz z Europolem coraz skuteczniej zapobiegają atakom terrorystycznym na terenie UW, zagrożenie wciąż istnieje. "Bardziej niż kiedykolwiek UE musi kontynuować działania antyterrorystyczne, wymianę informacji i współpracę w zakresie egzekwowania prawa zarówno w terenie, jak i online, przy kluczowym wsparciu Europolu" - dodał komisarz.

woj/