Za zmianami w dyrektywie o emisjach przemysłowych zagłosowało 393 eurodeputowanych, przeciw było 173, a 49 wstrzymało się od głosu.

Nowe przepisy nakładają rygorystyczne normy dotyczące emisji zanieczyszczeń takich jak tlenek azotu, metan czy amoniaku. Ograniczenia dotyczą zarówno instalacji przemysłowych, jak również dużych ferm wyspecjalizowanych w hodowli trzody chlewnej i drobiu. Wbrew stanowisku Komisji Europejskiej tekst regulacji nie obejmuje hodowli bydła.

Nowe normy emisji zanieczyszczeń mają dotyczyć hodowli trzody chlewnej liczących powyżej 350 tzw. jednostek żywego inwentarza (ang. LSU – living stock unit) – czyli około tysiąca świń. Gospodarstwa hodujące świnie w sposób ekstensywny lub ekologiczny oraz na zewnątrz przez znaczną cześć roku są wyłączone spod rygorów regulacji. W przypadku drobiu dyrektywa ma zastosowanie do gospodarstw z kurami nioskami o wielkości ponad 300 LSU (około 20 000 kur) oraz do gospodarstw z brojlerami posiadającymi ponad 280 LSU. W przypadku gospodarstw hodujących zarówno świnie, jak i drób, limit będzie wynosił 380 LSU.

Te nowe progi, które miałyby obowiązywać stopniowo od 2030 r., są znacznie niższe od pierwotnych propozycji Komisji Europejskiej, która chciała objąć regulacją gospodarstwa dwukrotnie mniejsze (ze 150 LSU).

Jednostka żywego inwentarza, w skrócie LSU, jest sztuczną jednostką referencyjną, która ułatwia agregację zwierząt gospodarskich różnych gatunków i w różnym wieku, poprzez zastosowanie określonych współczynników. LSU oblicza się tylko dla bydła, kóz, owiec, koniowatych, świń, drobiu i samic królików hodowlanych. Dla przykładu maciora o wadze powyżej 50 kg to 0,5 LSU, warchlak poniżej 20 kg to 0,027 LSU, a pozostałe świnie to 0,3 LSU. W przypadku drobiu wartości LSU wynoszą od 0,007 dla brojlerów do 0,35 dla strusi.

Do 31 grudnia 2026 roku, Komisja Europejska oceni także, czy istnieje potrzeba dalszego zajęcia się emisjami z hodowli zwierząt gospodarskich, w tym bydła, oraz klauzulą wzajemności, aby zapewnić, że producenci spoza UE spełniają wymogi podobne do przepisów UE przy eksporcie do UE.

Zmieniona dyrektywa IED obejmie teraz również instalacje przemysłu wydobywczego (kopalnie) i duże instalacje produkujące baterie.

Dodatkowo Europejski Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń zostanie przekształcony w ogólnodostępny unijny portal emisji przemysłowych, w którym obywatele będą mieli dostęp do danych dotyczących wszystkich zezwoleń UE i lokalnej działalności powodującej zanieczyszczenia.

Przedsiębiorstwom, które nie zastosują się do przepisów, mogą grozić kary w wysokości co najmniej 3 proc. rocznego obrotu w UE, w przypadku najpoważniejszych naruszeń. Kraje UE przyznają obywatelom dotkniętym nieprzestrzeganiem przepisów prawo do ubiegania się o odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu.

Przepisy muszą teraz zostać przyjęta przez Radę, zanim zostaną opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE i wejdą w życie 20 dni później. Państwa członkowskie będą miały 22 miesiące na dostosowanie się do tej dyrektywy.

Ze Strasburga Marcin Mastalerz

mam/