Nadal istnieje pole do poprawy standardów w zakresie właściwego monitorowania i egzekwowania zmienionych przepisów dotyczących przejrzystości działań europosłów i pracowników Parlamentu Europejskiego – wynika z raportu przedłożonego przez Europejską Rzecznik Praw Obywatelskich Emily O'Reilly. ERPO wzywa do wprowadzenia zmian jeszcze przed wyborami do PE.
ERPO Emily O'Reilly przedłożyła notę zamykającą w sprawie inicjatywy strategicznej na rzecz poprawy ram etyki i przejrzystości Parlamentu Europejskiego. Chodzi o reformy etyczne zainicjowane po tzw. aferze Qatargate, w której kraje spoza UE próbowały kupić wpływy w parlamencie.
„Afera Qatargate podważyła reputację Parlamentu Europejskiego w oczach wielu obywateli UE. Przed wyborami parlament musi pokazać, że robi wszystko, co w jego mocy, aby chronić swoją uczciwość i wiarygodność. Nowe, surowsze zasady etyczne są dobrym punktem wyjścia, ale zasady te są tylko tak dobre, jak ich wdrożenie i egzekwowanie. Moim celem jest zachęcenie parlamentu do kontynuowania procesu reform niezbędnych do zapewnienia silnej kultury etycznej i systemu egzekwowania prawa godnego zaufania obywateli" – powiedziała, cytowana w komunikacie ERPO, Emily O'Reilly.
W nocie ERPO wskazała, że nie wypracowano jeszcze jasnych zasad w jaki sposób PE będzie monitorować i egzekwować wzmocnione przepisy wobec posłów, byłych posłów, pracowników i przedstawicieli grup interesu. Zwróciła też uwagę, że brakuje też doprecyzowania szczegółów, w jaki sposób będą weryfikowane m.in. oświadczenia majątkowe europosłów.
„Należy również sprawdzić, w jaki sposób oceniona zostanie zgodność niektórych działań pobocznych posłów z ich obowiązkiem reprezentowania i priorytetowego traktowania interesów obywateli UE” – wskazała Emily O'Reilly.
Zaznaczyła, że oczekiwana jest większa aktywność prezydium PE i komisji doradczej PE w zakresie monitorowania przestrzegania kodeksu postępowania. W nocie zaproponowano też, by prezydium PE udostępniało protokoły posiedzeń oraz dokumenty z postępowania przygotowawczego w sprawie ustanawiania standardów etycznych i standardów przejrzystości. „Ten wyższy poziom przejrzystości umożliwiłby społeczeństwu kontrolę i komentowanie wewnętrznych procesów decyzyjnych, które są przedmiotem istotnego interesu publicznego” – wskazała O'Reilly.
Skandal Qatargate został po raz pierwszy zgłoszony w grudniu 2022 r. i wiąże się z zarzutami, że kraje spoza UE próbowały kupić wpływy w parlamencie europejskim. O korupcję podejrzewana była m.in. wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego Eva Kaili. We wrześniu 2023 r. parlament przyjął szereg zmian, w tym w Regulaminie i w kodeksie postępowania poselskiego. Zmiany te zaostrzyły przepisy dotyczące przejrzystości oświadczeń posłów o prywatnych interesach, konfliktach interesów i oświadczeniach o spotkaniach z przedstawicielami grup interesu. Wprowadzono również sześciomiesięczny okres karencji dla byłych posłów do PE oraz nową „stronę internetową poświęconą przejrzystości” na stronie internetowej parlamentu.
mr/