Wielkopolska zdecydowała się na rozszerzenie w nowej perspektywie finansowej formuły Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych tak, by współpraca wykraczała poza obszar jednej gminy. W programie Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 do już istniejących ZIT-ów w aglomeracji poznańskiej i kalisko-ostrowskiej dołączą obszary miejskie w Pile, Gnieźnie, Koninie, Lesznie oraz Kole i Turku.
Formułą ZIT-ów objęto więc wszystkie miasta średnie tracące swoje funkcje, wyznaczone w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030 oraz wskazane w strategiach rozwoju poszczególnych województw. W konsekwencji na terenie województwa wielkopolskiego będzie funkcjonować siedem ZIT-ów, dla których dostępne będą unijne środki na lata 2021-2027.
Partnerstwa mogą składać się z samych gmin lub z gmin i powiatów. Podstawą ich funkcjonowania powinno być zaangażowanie gmin z obszaru realizacji ZIT, a także Strategia ZIT. Dopiero po spełnieniu tych warunków możliwe będzie ubieganie się o unijne środki dostępne w ramach Funduszy Europejskich dla Wielkopolski 2021-2027. W nowym programie regionalnym nacisk położony został na zintegrowany charakter projektów wdrażanych w formule ZIT. Zatem muszą to być projekty partnerskie, które cechuje wspólny efekt, oznaczający np. ponadgminne korzystanie ze stworzonej nowej infrastruktury lub w przypadku projektów adresowanych bezpośrednio do mieszkańców – objęcie wsparciem uczestników z co najmniej dwóch samorządów obszaru funkcjonalnego.
Marszałek Marek Woźniak zwraca uwagę, że na realizatorów z obszarów ZIT zostaną nałożone ograniczenia dotyczące możliwości ubiegania się o środki z tożsamych działań pochodzących z puli ogólnej programu. Komitet Monitorujący chce w ten sposób uniknąć sytuacji podwójnego dofinansowania oraz zaburzenia konkurencji samorządów ze względu na nadmierne preferencje na skutek lokalizacji na obszarze lub poza obszarem objętym ZIT.
W nowym programie ograniczona pula pieniędzy przeznaczonych dla ZIT-ów będzie dostępna tylko w ściśle wyznaczonych obszarach wsparcia. Wśród projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego są publiczne e-usługi, działania związane z adaptacją do zmian klimatu, infrastruktura transportu miejskiego oraz wsparcie potencjału ZIT. Europejski Fundusz Społeczny wsparciem obejmie edukację, usługi społeczne i zdrowotne oraz integrację społeczną.
W latach 2021-2027 jako jeden z instrumentów terytorialnych jest traktowana rewitalizacja. Oznacza to, że gminne programy rewitalizacji, uchwalane przez samorządy lokalne, pełnić będą funkcję strategii terytorialnej (strategia IIT). Zarząd województwa będzie odpowiedzialny za opiniowanie gminnego programu rewitalizacji w zakresie możliwości jego finansowania w ramach programu. Chodzi o sprawdzenie, czy taki program, przygotowany zgodnie z ustawą o rewitalizacji, zawiera elementy wymagane dla strategii IIT. Pozytywnie zweryfikowane programy rewitalizacji będą następnie wpisane do wykazu programów rewitalizacji woj. wielkopolskiego.
woj/