Minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda zapowiedział, że pierwsze nabory do programów krajowych z budżetu UE 2021-2027 ruszą na przełomie I i II kwartału, a do programów regionalnych - w II kwartale tego roku. Do regionów trafi 44 proc. z 76 mld euro przeznaczonych dla Polski. W ramach FERS jako pierwsze uruchomione zostaną nabory dla gmin na finansowanie nowych miejsc opieki żłobkowej.
W wywiadzie dla PAP Puda przypomniał, że do Polski wpłynęły już zaliczki na realizację wszystkich programów na łączną kwotę ok. 1,09 mld euro. Ta pula została rozdzielona na programy krajowe oraz 16 programów regionalnych. Jak podkreślił minister, w nowej perspektywie budżetowej regiony będą zarządzały pulą środków, która stanowi 44 proc. całej alokacji przeznaczonej dla Polski. To najwyższy poziom decentralizacji środków od naszej akcesji do Unii Europejskiej, czyli od 2004 roku. Środki te wesprą między innymi przedsiębiorczość, rynek pracy, badania, zadbają o dobry klimat i środowisko, poprawią dostępność transportową. Będzie to dodatkowym impulsem rozwoju społeczno-gospodarczego regionów - dodał.
Według niego już w lutym w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) będzie można aplikować po środki na działalność innowacyjną. Pierwsze konkursy będą dotyczyć uruchomienia środków dla przedsiębiorców w ramach konkursów na projekty modułowe – chodzi o ścieżkę SMART. Resort wcześnie planuje uruchomić kredyt technologiczny, a także wsparcie dla wiodących w skali światowej zespołów i organizacji badawczych, by podnosić konkurencyjność badań naukowych.
W największym programie Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS), w którym jest 29,3 mld euro, najszybciej zostaną przeprowadzone nabory wniosków w obszarze kultury. Obecnie resort pracuje nad przygotowaniem i przesłaniem pod obrady Komitetu Monitorującego pierwszej partii kryteriów wyboru projektów, których przyjęcie umożliwi ogłaszanie naborów w ramach programu.
Z tego programu najszybciej wsparcie otrzymają tzw. projekty fazowane w obszarze transportu - zapowiedział Puda. Jak wyjaśnił, proces fazowania oznacza realizację projektu w ramach dwóch perspektyw finansowych; rozpoczęcie inwestycji i jej początkowe finansowanie miało miejsce ramach POIiŚ 2014-2020, natomiast zakończenie realizacji oraz dalsze i końcowe finansowanie będzie miało miejsce w ramach programu FENIKS 2021-2027. Do fazowania planowanych jest 6 projektów kolejowych, 7 projektów drogowych i 3 projekty miejskie.
Jak mówił w wywiadzie Puda, w ramach programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) jako pierwsze uruchomione zostaną nabory dla gmin na finansowanie nowych miejsc opieki żłobkowej w ramach Programu Maluch+. Celem jest powstanie i dofinansowanie ponad 100 tys. nowych miejsc opieki w postaci żłobka, klubu dziecięcego, czy opiekuna dziennego.
Jeśli chodzi o program Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy (FERC) w pierwszej kolejności uruchomiony będzie nabór projektów, których efektem jest zwiększenie dostępu do ultra-szybkiego internetu szerokopasmowego (co najmniej 100 Mb/s) dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw oraz (co najmniej 1 Gb/s) w miejscach istotnych dla rozwoju społeczno-gospodarczego.
Z kolei pierwsze nabory w programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej przeznaczone zostaną dla start-upów. O dotację będą mogły starać się start-upy, które ukończyły inkubację w Platformach startowych jeszcze w ramach Programu Polska Wschodnia 2014-2020.
Pytany o różnice między tą a poprzednią perspektywą finansową UE, Puda powiedział, że nowością jest to, że środki z polityki spójności w nowej perspektywie finansowej UE obejmą również Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji dla 5 województw. "To 3,8 mld euro i dodatkowy zastrzyk środków dla regionów. Warto też zaznaczyć, że naszym sukcesem negocjacyjnym jest objęcie przez FST dwóch dodatkowych regionów czyli małopolskiego i łódzkiego. Wcześniej KE proponowała wsparcie jedynie trzech regionów: śląskiego, dolnośląskiego i wielkopolskiego. Przypomnę, że Fundusz ma łagodzić negatywne skutki transformacji energetycznej w regionach, których gospodarka opiera się na przemyśle wydobywczym, szczególnie paliw kopalnych. Właściwe wykorzystanie tej puli pieniędzy jest więc dodatkowym wyzwaniem dla regionów górniczych, z którym nie mierzyły się w poprzednich perspektywach" - dodał szef MFiPR.
ewes/ woj/