Na 45 dni przed wyborami Parlament Europejski opublikował zestawienie tematów, którymi zajmował się w mijającej kadencji. Jak przypomniano, stanowienie prawa to tylko jedna z ról PE. Posłowie omawiają i ustalają plan politycznych działań podczas debat z przywódcami państw członkowskich, spotykają się z liderów spoza UE, analizują zagrożenia, oceniają potrzebę działania oraz inicjują zmiany przepisów i tworzenie nowych zasad.
Parlamentarzyści oceniają pracę Komisji Europejskiej, kontrolują wdrażanie prawa UE w państwach członkowskich i rozliczają z ich działań instytucje i organizacje, skupiając się w szczególności na przypadkach zagrożenia praw podstawowych. Pozostają w bliskim kontakcie z obywatelami. Ponadto śledzą negocjacje umów międzynarodowych i głosują w sprawie ich wyniku, w razie potrzeby wetują akty KE. PE sprzeciwił się np. przepisom dotyczącym zawartości cukru w produktach dla niemowląt oraz używania kadmu.
W dobiegającej końca kadencji - głosi dokument - Parlament zmienił swoje przepisy wewnętrzne, aby umożliwić bardziej skuteczne i przejrzyste stanowienie prawa UE. Sprawy pilne, zwłaszcza dotyczące specjalnych środków mających pomóc państwom członkowskim wyjść z kryzysu finansowego, były rozpatrywane w ramach przyspieszonych procedur.
Jak wyliczono, od wyborów w 2014 roku Parlament omówił, poprawił i - po negocjacjach z Radą UE - zatwierdził prawie 600 wniosków ustawodawczych przedłożonych przez KE. Wśród uchwalonych dyrektyw i rezolucji znalazły się m.in.: w sprawie danych pasażerów linii lotniczych, w sprawie ograniczenia używania plastikowych toreb, w sprawie uregulowania stawek roamingu, w sprawie bezpłatnego dostępu do internetu, w sprawie ułatwień przy transgranicznych zakupach w interencie.
Przygotowując grunt pod zmiany legislacyjne, Parlament przegłosował rezolucje, które stanowią odpowiedź na obawy i oczekiwania obywateli unijnych państw, i które powinny być uwzględnione przez Komisję w projektach nowych przepisów i w nowelizacjach. Dotyczyło to np. ochrony sygnalistów, wytwarzania trwalszych produktów, obrony rolników przed nieuczciwymi praktykami handlowymi.
Kiedy wybuchały skandale lub dochodziło do nadużyć na dużą skalę (np. Luxleaks, Panama Papers, Dieselgate), Parlament powoływał specjalne komisje do prowadzenia śledztwa, prowadził dochodzenia i przesłuchania publiczne w celu pociągnięcia do odpowiedzialności osób odpowiedzialnych. Ustalenia i szczegółowe zalecenia będące wynikiem prac komisji specjalnych stanowią podstawę nowych wniosków legislacyjnych Komisji Europejskiej.
Jak przypomniano w dokumencie, Parlament i Rada wspólnie decydują w sprawie rocznego budżetu Unii. Parlament ma również wpływ na długoterminowy budżet UE (wieloletnie ramy finansowe), który - aby wejść w życie - musi być przez niego zatwierdzony, jest również organem udzielającym absolutorium. Oznacza to, że sprawdza, w jaki sposób wydatkowany jest budżet roczny, a następnie zatwierdza, odracza lub odmawia absolutorium budżetowego poszczególnych instytucji UE.
Posłowie pracujący w poszczególnych komisjach parlamentarnych bacznie obserwowali w jaki sposób wdrażane są przepisy UE i jak wpływają one na życie obywateli. Komisje te rozliczały Komisję Europejską z jej pracy i z wydatkowania unijnych pieniędzy. Misje obserwacyjne i delegacje poselskie dokonywały kontroli w terenie, w państwach członkowskich i dokonywały oceny zebranych dowodów przed podjęciem decyzji w prawie dalszego postępowania.
W tym zakresie przypomniano misję w obozach dla syryjskich uchodźców w Turcji, delegacje badające przestrzeganie zasad praworządności na Malcie i Słowacji.
Europosłowie śledzili negocjacje Komisji w sprawie traktatów międzynarodowych. Parlament przyjął szereg rezolucji nawołujących do poprawy przejrzystości prowadzonych rokowań i umożliwienia posłom większego zaangażowania. Dotyczy to np. rokowań w sprawie brexitu i układu CETA.
Komisja Petycji PE od lipca 2014 r. otrzymała 6400 petycji i rozpatrzyła liczne skargi, wnioski i uwagi obywateli dotyczące stosowania prawa UE. Komisja pełni rolę mediatora między osobami i organizacjami składającymi petycje a państwami członkowskimi w celu rozwiązania konkretnego problemu. Jako przykłady w dokumencie podano walkę z niepewnością zatrudnienia w UE, troskę o prawa osób niepełnosprawnych, walkę z wykluczeniem społecznym, i prawa mniejszości w UE.
Nie wszystkie zapoczątkowane w tej kadencji prace udało się zamknąć aktami prawnymi. Na trzy miesiące przed wyborami europosłowie pracowali jeszcze nad blisko 200 projektami ustawodawczymi. Ostatnią szansą na przyjęcie projektów będzie finalne posiedzenie plenarne, w dniach 15-18 kwietnia.
woj/