Szef unijnej dyplomacji Josep Borrell powiedział w czwartek, że sytuacja w Afganistanie „jest katastrofą” dla Afgańczyków i dla Zachodu. „Moim bezpośrednim priorytetem jest sprowadzenie do Europy ludzi, którzy pracowali z UE”- podkreślił Borrell. Poinformował, że 106 afgańskich pracowników instytucji UE zostało już ewakuowanych do Madrytu. Kolejnych 300 walczy o dotarcie na lotnisko w Kabulu. „Mamy moralny obowiązek wspierać ich, aby opuścili Afganistan” – podkreślił.

Borrell mówił, że „UE jest gotowa rozmawiać o pomocy humanitarnej z talibami”, ale zastrzegł, że „nie oznacza to, iż reżim został politycznie uznany”.

Szef unijnej dyplomacji zauważył, że „z niepowodzenia tej operacji budowania państwa można wyciągnąć wnioski”. Stany Zjednoczone wydawały 300 milionów dolarów dziennie przez 20 lat, ostatecznie z bardzo skromnymi wynikami” – zauważył, dodając, że USA kwestionują teraz, czy budowanie państwa było kiedykolwiek celem.

Większość europosłów wezwała do ratowania obywateli Afganistanu, którzy pracowali dla UE lub pracowali na rzecz propagowania wspólnych wartości. Wezwali również do udzielenia pomocy krajom sąsiadującym z Afganistanem, które mogą doświadczyć dużego napływu uchodźców, oraz wsparcia dla krajów UE, które być może będą musiały przyjąć nowych uchodźców.

Wielu mówców podkreślało potrzebę ponownego przyjrzenia się niepowodzeniom trwającej dwie dekady interwencji, potencjalnemu ponownemu zagrożeniu terrorystycznemu pod rządami talibów oraz potrzebie opracowania skoordynowanej polityki UE wobec Afganistanu, Azji Środkowej i aktywnych tam regionalnych mocarstw.

„Potrzebujemy nowego podejścia do Afganistanu, ponieważ nowi gracze będą próbowali wypełnić polityczną próżnię w tym kraju” – powiedział przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych PE David McAllister, wskazując w szczególności na Rosję i Chiny. „W obecnej bardzo niepokojącej sytuacji działania humanitarne powinny być najwyższym priorytetem UE” – dodał.

Przewodniczący Komisji Rozwoju PE Tomas Tobe zaznaczył, że nowi przywódcy afgańscy muszą przestrzegać międzynarodowego prawa humanitarnego i zapewnić dostęp do pomocy humanitarnej w całym kraju.

„Przemoc, susza i COVID-19 już spowodowały, że 18 milionów ludzi, czyli prawie połowa populacji Afganistanu, potrzebuje pomocy humanitarnej. Są też prawie cztery miliony osób wewnętrznie przesiedlonych i żyjących w niepewnych warunkach. Liczby te prawdopodobnie wzrosną, dlatego ważne jest, aby społeczność międzynarodowa nadal wspierała ludność afgańską, a przywódcy talibów zapewnili lokalnym i międzynarodowym podmiotom wspierającym ludność dalsze bezpieczne prowadzenie działalności” – podkreślił europoseł.

Z kolei przewodniczący delegacji ds. stosunków z Afganistanem Petras Austrevicius wezwał instytucje UE do zwiększenia wysiłków koordynacyjnych w celu ewakuacji mieszkańców UE i afgańskich współpracowników Unii z Kabulu. „Potrzebujemy wspólnych skoordynowanych działań na szczeblu Unii Europejskiej na rzecz bezpiecznej i odpowiedniej ewakuacji” – oświadczył.  

W niedzielę 15 sierpnia talibowie przywrócili swoją władzę w Afganistanie, wywołując kryzys w kraju, z którego masy próbują uciec drogą powietrzną i lądową. W oświadczeniu we wtorek 16 sierpnia europosłowie wezwali „wszystkie strony do zabezpieczenia i ułatwienia bezpiecznego i uporządkowanego wyjazdu cudzoziemców i Afgańczyków, którzy chcą opuścić kraj”, dodając, że Europa ponosi „moralną odpowiedzialność za tych, którzy pracowali dla podmiotów UE, dla partnerów NATO i innych organizacji międzynarodowych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego”.

kic/