W poniedziałek, 25 października europosłowie Komisji Budżetu i Kontroli Budżetowej przyjęli rezolucję, w której stwierdzili, że planowany przegląd rozporządzenia finansowego UE powinien „dążyć do unowocześnienia przepisów mających zastosowanie do budżetu UE zgodnie z najnowszymi zmianami oraz zgodnie z zasadami budżetowymi i poszanowaniem wartości UE, a także w celu zwiększenia nadzoru parlamentarnego, odpowiedzialności demokratycznej, przejrzystości, zaangażowania obywatelskiego i zdolności do szybkiego i skutecznego reagowania na potrzeby obywateli, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych. ”

Demokratyczna odpowiedzialność za nowoczesny budżet

W dokumencie zwrócono uwagę, że plan naprawy „Next Generation EU” (NGEU) znacznie zwiększył budżet UE. Przy czym większość tych dodatkowych środków trafia do budżetu UE na podstawie przepisów, które wykluczają eurparlament z procesu decyzyjnego. Dlatego w przyjętym dokumencie posłowie do PE podkreślili, że chociaż zarządzanie kryzysowe wymaga szybkich działań, to „nigdy nie może być wymówką, by ominąć Parlament Europejski, podważając demokratyczną odpowiedzialność”. 

Eurodeputowani z niepokojem odnotowali też rosnące wykorzystanie takich „instrumentów pozabudżetowych” naciskając na odpowiednią rolę Parlamentu Europejskiego w kontroli budżetowej tego typu inicjatyw. Dodali, że zasada demokratycznej rozliczalności i nadzoru nad podejmowaniem decyzji „musi znaleźć odzwierciedlenie w rozporządzeniu finansowym”.

Ponadto zwrócili uwagę na „wyraźny związek między poszanowaniem praworządności a skutecznym wykonaniem budżetu Unii” wzywając Komisję do włączenia treści rozporządzenia w sprawie warunkowości do rozporządzenia finansowego.

Wykrywanie oszustw, korupcji i konfliktów interesów

Aby przezwyciężyć brak przejrzystości i dowiedzieć się, w jaki sposób fundusze UE są wydawane i kto naprawdę z nich korzysta, eurodeputowani zaproponowali „obowiązkową centralizację informacji w jednym, interoperacyjnym systemie sprawozdawczości i monitorowania oraz przyjaznej dla użytkownika publicznej bazy danych UE z informacjami na temat beneficjenci bezpośredni i ostateczni”.

W zakresie uwzględniania kwestii klimatu, eurodeputowani wyrazili oczekiwanie, że Komisja opracuje „solidną i jasną metodologię śledzenia wydatków na klimat i ich wyników”. Wskazali również na „znaczenie dokładnego monitorowania wydatków przyczyniającego się do zatrzymania i odwrócenia spadku różnorodności biologicznej”.

Głosowanie nad rezolucją komisji budżetowej odbędzie się na posiedzeniu plenarnym zaplanowanym na 22 listopada.

Rozporządzenie finansowe (RF) jest głównym punktem odniesienia dla zasad i procedur regulujących tworzenie, wykonanie i kontrolę budżetu UE. Aktualna wersja FR obowiązuje od 2 sierpnia 2018 r.

W marcu 2021 r. Komisja ogłosiła przegląd RF w celu dostosowania go do aktów prawnych przyjętych w kontekście pakietu wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021–2027. RF podlega przeglądowi, ilekroć okaże się to konieczne, a w każdym razie najpóźniej na dwa lata przed końcem wieloletnich ram finansowych.

mp/