Czterech na pięciu Europejczyków (81 proc.) uważa, że UE powinna zapewniać fundusze UE jedynie tym państwom członkowskim, które przestrzegają zasad państwa prawa i wartości demokratycznych – wynika z opublikowanego w piątek badania Eurobarometru.
Badanie opinii publicznej przeprowadzone dla Parlamentu Europejskiego udostępniono na kilka dni przed orędziem o stanie Unii Europejskiej, które 15 września wygłosi w Strasburgu szefowa KE Ursula von der Leyen.
Najsilniejsze poparcie dla powiązania funduszy UE z praworządnością deklarowali obywatele Cypru, Portugalii i Grecji (po ponad 90 proc.). Relatywnie najmniej takich odpowiedzi padło w Polsce, gdzie 72 proc. zapytanych uważa, że fundusze unijne powinny być powiązane z przestrzeganiem zasad praworządności i demokracji; jednak tylko 16 proc. ankietowanych było przeciwnego zdania.
„Wyniki badania pokazują jednakowo wysoki poziom poparcia dla tego stanowiska we wszystkich państwach członkowskich UE przy stosunkowo niewielkich różnicach. Poszanowanie praworządności jest przedmiotem szczególnej uwagi Parlamentu Europejskiego” – podkreślono w piątkowym komunikacie PE.
Badanie pokazuje również wyraźne poparcie społeczne dla konieczności zapewnienia przejrzystości i skutecznej kontroli funduszy UE wydatkowanych w ramach Funduszu Odbudowy (programu NextGenerationEU). Zgadza się z tym 85 proc. ankietowanych, a średnio tylko 8 proc. respondentów nie podziela tej opinii.
Jak zaznaczono w komunikacie PE, poglądy większości obywateli Unii są zbieżne ze stanowiskiem Parlamentu Europejskiego, który obecnie wraz z Komisją „uważnie ocenia plany krajowe, aby zapewnić wykorzystanie tych funduszy zgodnie z celami bardziej ekologicznego, cyfrowego i odpornego społeczeństwa europejskiego”.
„Parlament Europejski jasno stwierdził, że unijne fundusze naprawcze nie powinny trafiać do rządów, które nie respektują podstawowych wartości demokratycznych lub nie stoją na straży praworządności” – podkreślił cytowany w komunikacie przewodniczący PE David Sassoli. „To badanie potwierdza, że zdecydowana większość obywateli UE się z tym zgadza. Jeśli ktoś konsekwentnie podważa wartości UE, nie powinien oczekiwać unijnych funduszy” – dodał.
Z badania wynika ponadto, że obywatele UE pozytywnie oceniają założenia sięgającego 800 miliardów euro programu naprawczego Unii Europejskiej: trzech na pięciu ankietowanych (60 proc.) uważa, że projekty NextGenerationEU pomogą ich krajowi przezwyciężyć szkody gospodarcze i społeczne spowodowane pandemią koronawirusa. W Polsce aż 64 proc. respondentów jest zdania, że NextGenerationEU oferuje drogę wyjścia z kryzysu wywołanego przez pandemię.
Ponadto 59 proc. obywateli twierdzi, że program pomoże ich krajowi lepiej przygotować się na przyszłe wyzwania. W tym kontekście badanie pokazuje również, że 53 proc. obywateli europejskich ma pozytywny obraz Unii Europejskiej, a jedynie 19 proc. postrzega ją dość lub bardzo negatywnie. Wśród polskich respondentów odsetek osób przychylnie nastawionych do UE jest jeszcze większy, gdyż 70 proc. badanych ma pozytywny wizerunek UE, a tylko 25 proc. ocenia ją negatywnie.
Wyniki ankiety wskazują jednak na istniejące w wielu krajach UE obawy dotyczące tego, jak dobrze rządy krajowe faktycznie wykorzystają te dodatkowe fundusze UE. „O ile średnio 45 proc. obywateli ufa swoim rządom w tym zakresie, 41 proc. respondentów wyraża wątpliwości, co świadczy o znacznych różnicach w poziomach zaufania w ramach samej UE. Tylko 36 proc. ankietowanych Polaków uważa, że ich rząd właściwie wykorzysta te środki, podczas gdy 45 proc. pozostaje sceptycznych” – wskazał PE.
Badanie „Flash Eurobarometr” zostało przeprowadzone na zlecenie Parlamentu Europejskiego przez Ipsos European Public Affairs w dniach 17-25 sierpnia 2021 r. online z udziałem 26 459 respondentów w wieku 15 lat i starszych w 27 państwach członkowskich.
kic/