W raporcie pt. "EU sports policy: assessment and possible ways forward" przypomniano, że Unia Europejska uzyskała podstawę prawną do kształtowania europejskiej polityki w dziedzinie sportu w 2009 r. w art. 165 Traktatu Lizbońskiego. Przepis ten głosi, że "Unia przyczynia się do wspierania europejskich przedsięwzięć w zakresie sportu, uwzględniając jego szczególny charakter, jego struktury oparte na zasadzie dobrowolności oraz uwzględniając jego funkcję społeczną i edukacyjną". 

"Od tego czasu Komisja Europejska, Rada, Parlament Europejski oraz organy doradcze promowały, wspierały i koordynowały wraz z państwami członkowskimi różne działania w zakresie sportu. Jednak UE nie mogła dążyć do harmonizacji bądź przesunięć kompetencji w tej dziedzinie. Podejmowanie decyzji dotyczących sportu pozostało przede wszystkim kompetencją państw członkowskich" - czytamy.

Autorzy analizy zwrócili uwagę, że cechami charakterystycznymi europejskiej polityki w sferze sportu są rozwój i zróżnicowanie. "Podczas gdy w latach 80. i 90. chciano przede wszystkim wzmocnić europejski wymiar sportu w wybranych dziedzinach, dziś praktycznie nie ma dziedziny, która nie byłaby podejmowana również na poziomie europejskim. Od praw człowieka, przez wpływ sportu na gospodarkę i region aż po rozwój prozdrowotnej aktywności fizycznej i włączenie społeczne – trwający trend coraz większego zróżnicowania sektorowego można uznać za zasadniczy etap rozwoju europejskiej polityki w dziedzinie sportu" - wyjaśnili.

Jak podkreślili eksperci, choć od dziesięcioleci sport w Europie jest kształtowany przede wszystkim przez europejskie i międzynarodowe federacje, to jednak "od lat 90. coraz więcej osób zaczęło zakładać stowarzyszenia celowe związane ze sportem na poziomie europejskim". "Horyzontalne zróżnicowanie interesariuszy to kolejny kluczowy trend w sporcie europejskim. Stopniowe przeplatanie się sportu z innymi dziedzinami społecznymi doprowadziło do sytuacji, w której coraz więcej interesariuszy negocjuje interesy związane ze sportem. Podczas gdy przez wiele lat europejskie organizacje sportowe podejmowały decyzje w dużej mierze autonomicznie, dziś aktywność na tym polu wykazują ligi, kluby, reprezentanci zawodników i trenerów, doradcy oraz inne podmioty prywatne i publiczne" - stwierdzili. Dodali, że "to horyzontalne zróżnicowanie jest równoważone przez zróżnicowanie pionowe", ponieważ "polityki dotyczące sportu nie ograniczają się już do struktur krajowych, ale wykraczają poza te granice". 

Autorzy raportu zaprezentowali cztery główne obszary rekomendacji odnoszących się do przyszłości europejskiej polityki w dziedzinie sportu. Pierwszy z nich - czytamy - obejmuje potrzebę przyjęcia bardziej holistycznego podejścia. "Od czasu wejścia w życie Traktatu Lizbońskiego europejska polityka dotycząca sportu została gruntownie przedefiniowana i – w ostatniej dekadzie – była rozwijana. Jednak jej zróżnicowanie nie doprowadziło do większej wydajności. Kluczowym zaleceniem jest poprawa koordynacji. Należy wzmocnić współpracę zarówno wewnątrz, jak i między instytucjami. Należy także rozszerzyć konsultacje z federacjami sportowymi i wyspecjalizowanymi interesariuszami w sporcie, a także z państwami członkowskimi" - ocenili.

Jak wskazali, drugi obszar rekomendacji poświęcono polityce. "W niniejszej analizie proponuje się nie tylko dalsze rozważanie zakresu unijnej polityki w dziedzinie sportu, ale także zwrócenie szczególnej uwagi na następujące kwestie: uczciwość, aktywność fizyczną, zdrowie i edukację. Ponadto należy zająć się wyzwaniami, jakie przyniosła pandemia COVID-19. Na tej podstawie należy sporządzić plan działania zawierający wymierne mechanizmy wsparcia" - zaznaczyli.

W raporcie zawarto także rekomendacje dla PE. "W przeszłości Parlament zdołał zakorzenić europejski wymiar sportu w świadomości społecznej poprzez debaty, a także inicjatywy polityczne i oświadczenia. Jednakże Komisja Kultury i Edukacji mogłaby częściej włączać do agendy kwestie związane ze sportem i usługami sportowymi. Zacieśniona mogłaby zostać zarówno współpraca Komisji Kultury i Edukacji z innymi stałymi komisjami, jak również z parlamentami państw członkowskich. Jeśli chodzi o proaktywne doradztwo polityczne, PE powinien znacznie częściej wykorzystywać wiedzę specjalistyczną federacji i organizacji sportowych. Biorąc pod uwagę rolę parlamentów jako forum debaty publicznej, PE powinien zapewnić ramy do regularnych dyskusji nt. sportu" - napisano.

Czwarty obszar rekomendacji to "stworzenie podstaw do pomyślnego rozwoju europejskiej polityki sportowej poprzez pogłębianie wiedzy oraz rozszerzanie bazy informacji". "Należy zapewnić lepszy dostęp do materiałów dotyczących rozwoju sportu na poziomie europejskim, jednocześnie zachęcając do rozpowszechniania wyników przeprowadzonych badań. Istotnym instrumentem zapewniającym dostęp do danych byłby roczny raport dotyczący rozwoju europejskiej polityki w dziedzinie sportu, publikowany przez instytucje europejskie. Lepszy wgląd w europejską politykę w tej sferze mogą w przyszłości zapewnić także specjalistyczne badania transnarodowe i badania porównawcze obejmujące większą liczbę państw członkowskich" - podsumowano.

dap/