Od wejścia w życie Traktatu o Unii Europejskiej procedura wyboru i akceptacji kandydatów na komisarzy uwzględnia głosowanie w Parlamencie Europejskim. Każde z państw członkowskich, w porozumieniu z przewodniczącym-elektem Komisji Europejskiej, wystawia jednego kandydata do objęcia wcześniej ustalonego stanowiska. Od poniedziałku kandydaci do objęcie stanowisk komisarzy pod wodzą Ursuli von der Leyen będą odpowiadać na pytania posłów do PE i przedstawicieli komisji sektorowych.
Podczas trwających trzy godziny wysłuchań, kandydaci przez pierwsze 15 minut mogą przedstawić swoje uwagi wstępne, a następnie odpowiadają na zadane pytania, których jest minimum 25. Po każdym zadanym pytaniu europosłowie w ramach przyznanego czasu mają możliwość zadania pytania uzupełniającego.
Celem przesłuchań na forum Parlamentu Europejskiego jest przede wszystkim uzyskanie niezbędnych informacji do wyrażenia zgody lub odrzucenia kandydatury. Stad każdy desygnowany komisarz odpowiada na pytanie jednej lub nawet kilku komisji parlamentarnych, w zależności od spraw, za które będzie odpowiedzialny.
W przeszłości, najwięcej wątpliwości wzbudzały brak wiedzy specjalistycznej kandydatów, niejasne lub niepełne odpowiedzi na zadawane pytania, niechęć do podejmowania zobowiązań, istnienie możliwych konfliktów interesów w związku z przydzielonym obowiązkami i obawy dotyczące uczciwości.
Od 2004 roku Parlament wykorzystuje swoją rolę w mianowaniu Komisji, aby naciskać na zastąpienie niektórych kontrowersyjnych kandydatów i wymuszać korekty niektórych portfolio, chociaż może jedynie odrzucić lub zaakceptować skład Komisji jako całość. Ta rola PE spotkała się z krytyką ze względu na zagrożeniem nadmiernym upolitycznieniem przesłuchań, mino że jej zwolennicy z zadowoleniem przyjmują zwiększoną odpowiedzialność Komisji przed Parlamentem.
Pogłębiające się polityczne powiązanie pomiędzy tymi dwoma instytucjami jest krokiem w kierunku dalszej demokratyzacji procesu decyzyjnego w UE. Wysłuchania stały się niezwykle ważne dla pociągnięcia Komisji do odpowiedzialności i zyskują na znaczeniu jako sposób na zwiększenie roli Parlamentu w ustalaniu porządku obrad na szczeblu UE.
Przesłuchania kandydatów na Komisarzy rozpocznęły się w poniedziałek (30 września) po południu i potrwają do 8 października. Polski kandydat na Komisarza ds. Rolnictwa, Janusz Wojciechowski, odpowie na pytania europosłów we wtorek, 1 października. Jako ostatni w wysłuchaniach wezmą udział zastępcy przewodniczącego Komisji: Valdis Dombrovskis z Łotwy, Margrethe Vestager z Danii i Frans Timmermans z Holandii.
Joanna Jasińska
jj/kic/