Ustawowe przeniesienie w stan spoczynku sędziów wojskowych, zwolnionych z zawodowej służby wojskowej, może być sprzeczne z prawem Unii Europejskiej - orzekł w czwartek Trybunał Sprawiedliwości UE (TSUE).
Postępowania zostały zainicjowane pytaniami prejudycjalnymi Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie. Sędzia tego sądu wyraził wątpliwość w odniesieniu do zgodności z prawem UE przepisów krajowych, które - po zmianach ustawy o obronie ojczyzny - automatycznie przeniosły go w stan spoczynku 15 listopada 2023 r. Powodem było wcześniejsze uznanie tego sędziego za niezdolnego do służby wojskowej z przyczyn zdrowotnych.
TSUE w wyroku podkreślił, że nieusuwalność sędziów i niezależność sądownictwa wymagają, aby przypadki przeniesienia sędziego w stan spoczynku były oparte na wyraźnych podstawach ustawowych. W ocenie Trybunału mechanizm obejmujący de facto tylko jednego sędziego, bez jasnego uzasadnienia i wykazania interesu publicznego, może naruszać unijne standardy.
Trybunał zaznaczył, że to sąd krajowy dokonuje ostatecznej oceny zgodności przepisów z prawem UE, jednak w przypadku stwierdzenia naruszenia, zarówno sądy, jak i inne organy krajowe są zobowiązane do niestosowania takich przepisów. Oznacza to również obowiązek przywrócenia sędziego do orzekania.
Sąd krajowy może również tymczasowo zawiesić stosowanie przepisów, nawet jeśli prawo krajowe nie przewiduje takiej możliwości - wynika z wyroku.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
luo/ szm/ jpn/