Internet

Szerokopasmowy internet poprzez stałe łącze wykorzystuje już prawie cała administracja w Polsce - 99,9 proc. jednostek. Najwięcej zbadanych przez GUS urzędów deklarowało, że korzysta z połączenia internetowego w przedziale przynajmniej 100, ale mniej niż 500 Mbit/s.

Gorzej wygląda wyposażenie urzędników w urządzenia mobilne. W 2021 r. w porównaniu z 2020 r. odsetek pracowników wyposażonych przez urzędy w laptop, telefon czy np. tablet wzrósł jedynie o 1,9 p. proc. i wynosił 29,7 proc. Najwięcej urzędników ma służbowe urządzenie mobilne w województwie mazowieckim (42 proc.); najmniej – w świętokrzyskim i lubelskim (odpowiednio 13,1 i 15,2 proc.).

Częściej służbowe urządzenie posiadają pracownicy administracji rządowej (51,4 proc.) niż samorządowej (20,2 proc.).

Strony internetowe urzędów

Mobilną wersję strony internetowej (przystosowaną do obsługi przez tablety i smartfony) posiadało w 2021 r. 93,3 proc. jednostek administracji publicznej (o 4,1 p. proc. więcej niż przed rokiem). Wartości te były podobne zarówno w administracji rządowej, jak i samorządowej.

Coraz więcej jednostek administracji publicznej posiada stronę internetową dostępną także w wersjach obcojęzycznych. W 2021 r. takie udogodnienia posiadało 35,6 proc. jednostek (o 0,7 p. proc. więcej niż przed rokiem).

Intranet

Sieć wewnętrzną w 2021 r. posiadało według GUS 61,4 proc.  (o 3,6 p. proc. więcej niż przed rokiem) jednostek administracji publicznej. Najwyższy odsetek  jednostek z intranetem było w  województwie śląskim (73,8 proc.), najmniejszy – w podlaskim (48,5 proc.).

Sieć wewnętrzną posiadało 94 proc. jednostek administracji rządowej oraz 60,1 proc. jednostek administracji samorządowej. W administracji rządowej najczęściej wykorzystywano intranet w celu umożliwienia korzystania z biuletynu informacyjnego (92,3 proc.), natomiast w samorządowej – jako system wymiany danych między działami jednostki (89,4 proc.).

Obsługa informatyczna w urzędzie

W 2021 r. zadania związane z obsługą informatyczną jednostek administracji publicznej najczęściej realizowane były przez wydzielonych pracowników lub komórkę organizacyjną (56,6 proc.). Rzadziej – jak podaje GUS – odbywało się to dwutorowo, tzn. część zadań realizowali wydzieleni pracownicy lub dział IT, a część – podmiot zewnętrzny (28,8 proc.). Zlecenie obsługi informatycznej wyłącznie podmiotowi zewnętrznemu wybrało 14,6 proc. jednostek

Szkolenia

W 2021 r. ponad połowa zbadanych przez GUS jednostek administracji publicznej organizowała szkolenia podnoszące kompetencje cyfrowe dla całego personelu (54,5 proc.), w tym dla specjalistów ICT (technologii informacyjno-telekomunikacyjnych) – 70,6 proc., a dla pozostałych pracowników – 80,6 proc.

W 2021 r. szkolenia w zakresie ICT częściej zapewniały swoim pracownikom jednostki administracji rządowej niż samorządowej (odpowiednio 87,3 proc. i 53,2 proc.). Takie szkolenia zorganizowało prawie 94 proc. urzędów marszałkowskich.

Podnoszenie kompetencji cyfrowych obywateli

Samorządy z kolei częściej niż administracja rządowa wspierały rozwój umiejętności cyfrowych wśród obywateli. Ogółem w  2021 r. odsetek jednostek administracji publicznej, które prowadziły takie szkolenia wyniósł 44,9 proc. (jednostki administracji samorządowej (45,1 proc., rządowej 40 proc.). Największą aktywność w tym obszarze wykazały urzędy marszałkowskie (87,5 proc.)

Jednostki, które deklarowały wsparcie rozwoju kompetencji cyfrowych obywateli najczęściej robiły to w formie porad/instrukcji w zakresie korzystania z usług e-administracji  94 proc. 28,4 proc. urzędów prowadziło zaś szkolenia finansowane z własnego budżetu, środków pochodzących z programów operacyjnych lub funduszy unijnych (odpowiednio 15,9 proc. i 20, proc.).

Elektroniczne Zarządzanie Dokumentami (EDZ)

Odsetek jednostek korzystających z EZD w 2021 r. wyniósł 83,1 proc. i w skali roku zwiększył się o 1,9 p. proc. Jak zauważa GUS najwyższy odsetek  korzystających z systemu odnotowano w województwie podlaskim (97 proc.), a najniższy – w kujawsko-pomorskim (65,5 proc.).

W 2021 r. system EZD częściej stosowały jednostki zaliczane do administracji rządowej – (94,5 proc.) niż samorządowej ( 82,6 proc.). Pomimo to największą popularność zyskał on wśród urzędów marszałkowskich – 100 proc.

Otwarte dane publiczne (Open Data) – najsłabszy wskaźnik w urzędach gmin

W 2021 r. w porównaniu z 2020 r. udział jednostek administracji publicznej posiadających politykę lub strategię otwartych danych publicznych wzrósł o 0,9 p. proc. W ujęciu terytorialnym w 2021 r. najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano w województwie lubuskim (29,2 proc.), a najmniejszą – w województwie wielkopolskim (16,9 proc.).

Dysproporcja w stosowaniu polityki lub strategii udostępniania informacji publicznych pomiędzy jednostkami administracji rządowej a samorządowej w 2021 r. wyniosła 27,8 p. proc. na korzyść tej pierwszej. Największy odsetek jednostek administracji samorządowej posiadających politykę lub strategię udostępniania informacji publicznych odnotowano w  urzędach marszałkowskich (37,5 proc.), a  najmniejszy – w urzędach gmin (20,1 proc.).

Rejestry elektroniczne

Jak zauważa GUS, elektroniczne rejestry pozwalają na jawny i bezpłatny dostęp do szeregu bazy danych jak np. CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, Księgi wieczyste online czy Krajowy Rejestr Sądowy.

W 2021 r. odsetek jednostek administracji publicznej udostępniających online dane z rejestrów publicznych lub innych zasobów danych gromadzonych w urzędzie wyniósł 67,8 proc.

Biorąc pod uwagę miejsce udostępniania danych, jednostki najczęściej wskazywały stronę internetową urzędu (60,5 proc.), rzadziej – dedykowany portal (16,3 proc.) i Centralne Repozytorium Informacji Publicznej (6,8 proc.).

Aplikacje na urządzenia mobilne

W 2021 r. odsetek jednostek administracji publicznej udostępniających aplikacje mobilne
oferujące e-usługi wzrósł w skali roku o 3,2 p. proc. i wyniósł 28,1 proc. Najwięcej takich jednostek odnotowano w województwie opolskim (52,4 proc.), natomiast najmniej – w łódzkim (16 proc.).

Mapy numeryczne

Wśród jednostek, które wzięły udział w badaniu w 2021 r. korzystanie z map numerycznych deklarowało 84,5 proc. urzędów. Dysproporcja w  korzystaniu z  map numerycznych pomiędzy jednostkami administracji rządowej a jednostkami administracji samorządowej wyniosła 34,0 p. proc. na korzyść tej drugiej. Mapy numeryczne wykorzystywały wszystkie urzędy marszałkowskie.

Jednostki administracji publicznej wykorzystywały mapy numeryczne najczęściej (88,4 proc.) przy pracach związanych z  ewidencją gruntów i budynków, 86,3 proc. przy planowaniu przestrzennym, a 80,3 proc. – w  gospodarce nieruchomościami. Stosowanie map numerycznych w  celu planowania inwestycji i ochrony środowiska deklarowało odpowiednio 69,7 i 66,2 proc. jednostek, a do konsultacji społecznych i promocji jednostki terytorialnej – odpowiednio 37,3 i 27,2 proc. Najrzadziej mapy wykorzystywano w obszarze „turystyka” – 23,9 proc.

Chmura obliczeniowa

W 2021 r. zakup usług w chmurze obliczeniowej deklarowało 44,4 proc.  jednostek administracji publicznej. Analiza GUS wskazuje, że z usług chmurowych znacznie częściej korzystały jednostki administracji rządowej, rzadziej samorządowej (odpowiednio 68,2 i 43,4 proc.).

Najwięcej jednostek w kraju stosowało rozwiązania oparte na chmurze w województwie opolskim (59,5 proc.), natomiast w województwie podlaskim udział takich podmiotów był najniższy (31,3 proc.).

W 2021 r. spośród płatnych usług oferowanych w chmurze obliczeniowej najczęściej dokonywano zakupu usług związanych z hostingiem strony internetowej i dostępem do poczty e-mail (odpowiednio 86,8  i 78,5 proc.).

Bezpieczeństwo systemów informacyjnych

W 2021 r. 71,4 proc.  jednostek administracji publicznej  przeprowadziło audyt bezpieczeństwa informacyjnego. Jak wskazuje GUS, w zdecydowanej większości był to audyt wewnętrzny, rzadziej – zewnętrzny (odpowiednio 77,7 i 42,7 proc.). Biorąc pod uwagę rodzaj jednostki, takie działania nieznacznie częściej realizowano w administracji rządowej niż samorządowej (odpowiednio 78,2  i 71,1 proc.).

Największy udział jednostek, które przeprowadziły audyt bezpieczeństwa informacyjnego odnotowano w województwach lubuskim i pomorskim (odpowiednio 83,3  i 78,0 proc.).

Usługi elektroniczne

W 2021 r. usługi przez Internet udostępniało użytkownikom 99,8 roc.  jednostek. W administracji rządowej odsetek ten wyniósł 95,5 proc. i w skali roku zwiększył się o  1,7  p.  proc., w  administracji samorządowej – 100 proc.  (wzrost o  0,4  p.  proc.). Usługi elektroniczne oferowały wszystkie urzędy gminy, urzędy marszałkowskie i powiatowe.

W 2021 r. w procesie realizacji usług elektronicznych 99,6 proc.  jednostek administracji publicznej wykorzystywało elektroniczną skrzynkę podawczą dostępną na platformie ePUAP. Jak wskazuje GUS, ePUAP nie ogranicza jednostkom administracji publicznej możliwości tworzenia własnych rozwiązań informatycznych w tym zakresie. W 2021 r. własne rozwiązania elektronicznej skrzynki podawczej miało wdrożonych 21,4 proc. jednostek.

W  2021  r. 59,4 proc.  jednostek administracji publicznej umożliwiało obywatelom elektroniczne składanie wniosków dotyczących programu „Rodzina 500+”.;  80,9 proc. jednostek administracji publicznej udostępniało drogą elektroniczną dane przestrzenne obywatelom  (najczęściej dotyczyło to informacji o ewidencji gruntów i budynków oraz ortofotomap).

Głosowania i konsultacje online

W  2021 r. 26,2 proc.  jednostek administracji publicznej umożliwiało obywatelom zaangażowanie online w sprawy publiczne, przy czym znacznie częściej czyniły to jednostki administracji samorządowej niż rządowej. Największą aktywność w tym zakresie wykazywały urzędy marszałkowskie (62,5 proc.).

Grudniowa analiza GUS „Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2022 r.” jest rozwinięciem wcześniejszej informacji sygnalnej Urzędu z października 2022 r., w której wskazywano na wzrost liczby obywateli korzystających z e-usług w urzędach.

Wpływ na to ma m.in. rozwój e- administracji, jaki dokonuje się dzięki zaangażowaniu środków unijnych. W latach 2014-2020 strumień pieniędzy na ten cel płynął w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (POPC), na który przeznaczono 2 172,5 mln euro. W kolejnej perspektywie finansowej cyfryzacja administracji publicznej kontynuowana ma być w programie Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy (FERC), na który przeznaczono ok. 2 mld euro.

Js/