Gdy, poczynając od 2004 roku, państwa Europy Środkowo-Wschodniej przystępowały do UE, ich średni PKB stanowił 59 proc. PKB całej Unii. Natomiast w 2019 roku było to już 77 proc. średniej unijnej. Decydujący wpływ na ten skok miały środki trafiające do Polski, Czech czy Litwy w ramach polityki spójności, będącej główną polityką inwestycyjną UE i stanowiącą około jednej trzeciej unijnego budżetu. 

Zwraca na to uwagę komisarz do spraw spójności i reform Elisa Ferreira, która określa politykę spójności jako "spoiwo, które łączy Europę". Przypomina, że to narzędzie inwestycyjne UE wyposażone jest w środki sięgające pół biliona euro. Według komisarz polityka spójności będzie odgrywała kluczową rolę w walce z kryzysem energetycznym, wspierając MŚP i gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, a także umożliwiając państwom członkowskim zmniejszenie ich zależności od importowanych paliw kopalnych i pomagając w rozwoju odnawialnych źródeł energii. 

Jak wynika z opublikowanego właśnie nowego dokumentu roboczego dotyczącego wpływu polityki spójności na lata 2014–2020 finansowanie spójnościowe zwiększy PKB na mieszkańca w regionach słabiej rozwiniętych do 2023 roku nawet o 5 proc. Natomiast w perspektywie długoterminowej polityka spójności przynosi również korzyści regionom rozwiniętym dzięki międzyregionalnym efektom mnożnikowym. Każde euro wydane na projekty wspierane w ramach tej polityki wygenerowało dodatkowe 2,70 euro PKB w UE.

W ramach walki z kryzysami takimi jak pandemia czy inwazja Rosji na Ukrainę państwa członkowskie zaprogramowały już 45,2 mld euro na odbudowę po pandemii i rozpoczynają konkretne wykorzystywanie tych środków w praktyce. Komisja Europejska wypłaciła dodatkowe środki w wysokości 10 mld euro, aby pomóc państwom członkowskim przyjmującym uchodźców z Ukrainy. Kolejne 330 mln euro ze środków polityki spójności jest zaplanowane na zaspokojenie potrzeb uchodźców.

27,5 mld euro - tyle spójnościowych środków trafiło w kończącej się perspektywie finansowej na stymulowanie transformacji energetycznej. Chodzi o kluczowe projekty energetyczne i tworzenie infrastruktury krytycznej w zakresie gazu i energii elektrycznej, takie jak terminale LNG w Polsce i Grecji, czy instalacje magazynowania gazu oraz sieci energetyczne w Europie Środkowej. 

Europejski Tydzień Regionów i Miast to cykl wydarzeń, zaplanowanych do 13 października, w których bierze udział fizycznie oraz online ponad 15 tys. uczestników. W programie jest ponad 300 sesji z udziałem ponad tysiąca prelegentów z całej UE i spoza niej. 

Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów Vasco Alves Cordeiro przypomina, że znaczenie polityki spójności dla społeczności lokalnych jest większe niż kiedykolwiek wcześniej – 83 proc. przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych twierdzi, że jest to polityka, która wnosi największą wartość dodaną na ich terytorium. 

woj/