Finansowanie działań zewnętrznych UE powinno wspierać cele rozwojowe, klimatyczne i środowiskowe oraz promować demokrację, rządy prawa oraz prawa człowieka – uważają europosłowie.
W poniedziałek komisje spraw zagranicznych i rozwoju przyjęły wspólne stanowisko w sprawie proponowanego Instrumentu Sąsiedztwa, Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej (NDICI).
Nowy instrument finansowy, po uzgodnieniu przez europarlament i Radę UE, ukierunkuje największą część unijnych funduszy na działania zewnętrzne, przy proponowanym budżecie w wysokości 93,54 mld euro (w cenach bieżących) na okres 2021-2027. To o niemal 4 mld euro więcej niż wynika z wniosku Komisji Europejskiej.
NDICI łączy większość obecnych unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego, w tym Europejskiego Funduszu Rozwoju, w jeden szeroki instrument. Po wejściu w życie będzie głównym narzędziem UE do wspierania współpracy z krajami spoza Unii, a także do realizacji międzynarodowych zobowiązań wynikających z Celów Zrównoważonego Rozwoju do 2030 r. oraz Porozumienia paryskiego w sprawie zmian klimatu. Europosłowie proponują, aby 45 proc. funduszy NDICI wspierało cele klimatyczne i środowiskowe.
Nowy instrument ustanowi również ramy (Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Plus) dla zewnętrznych inwestycji mających na celu pozyskanie dodatkowych środków finansowych na zrównoważony rozwój z sektora prywatnego.
Zawieszenie funduszy UE za naruszenia demokracji lub rządów prawa
Posłowie uważają promocję demokracji, rządy prawa i poszanowanie praw człowieka za kluczowe cele działań zewnętrznych UE. Ich zdaniem kraje nie respektujące tych zasad powinny mieć zawieszone finansowanie z unijnych funduszy.
Ponadto posłowie do PE proponują zwiększenie środków na działania dotyczące praw człowieka i demokracji na całym świecie do co najmniej 2 mld euro. Biorąc pod uwagę kurczącą się przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego na całym świecie, chcą zwiększyć finansowanie UE dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego do 2,2 mld euro, a dodatkowe 0,5 mld euro trafi do władz lokalnych.
Więcej kontroli politycznej i lepszego zarządzania
Uznając potrzebę większej elastyczności przy zarządzaniu unijnymi instrumentami działań zewnętrznych, posłowie do PE chcą zrównoważyć tę sytuację z większą kontrolą parlamentarną, a także wzmocnić przepisy dotyczące zarządzania i rozliczalności w zakresie programowania i administrowania funduszami.
Co dalej?
Proponowany instrument NDICI wejdzie w życie jeśli zostanie uzgodniony przez Parlament Europejski i Radę. Głosowanie w tej sprawie odbędzie się na sesji plenarnej w dniach 25-28 marca w Strasburgu.