Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) rozpoczęła we wtorek we współpracy z władzami albańskimi pierwszą w historii wspólną operację na terytorium sąsiedniego państwa nienależącego do UE. Uczestniczą w niej Polacy.
Od środy zespoły z Agencji zostaną rozmieszczone wraz z albańskimi funkcjonariuszami straży granicznej na granicy grecko-albańskiej, aby w porozumieniu ze wszystkimi zainteresowanymi państwami, wzmocnić zarządzanie granicami i zwiększyć bezpieczeństwo na zewnętrznych granicach UE.
Na początek operacji Agencja oddelegowała 50 funkcjonariuszy, 16 wozów patrolowych i 1 pojazd termowizyjny z 12 państw członkowskich UE (Polski, Austrii, Chorwacji, Czech, Estonii, Finlandii, Francji, Łotwy, Niderlandów, Niemiec, Rumunii i Słowenii), aby wesprzeć Albanię w kontroli granic i zwalczaniu przestępczości transgranicznej.
Jak podkreśliła we wtorkowym komunikacie Komisja Europejska, operacja ta stanowi nowy etap współpracy transgranicznej między UE a partnerami z Bałkanów Zachodnich i jest kolejnym krokiem w kierunku pełnej operacyjności Agencji.
Cytowany w komunikacie komisarz do spraw migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos ocenił, że "jest to prawdziwy przełom i prawdziwie historyczny krok, który przybliża ten region do UE".
Z kolei dyrektor wykonawczy Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej Fabrice Leggeri podkreślił, że jest to pierwsza pełnoprawna wspólna operacja realizowana poza terytorium Unii Europejskiej, w ramach której UE będziemy wspierać Albanię w kontrolowaniu granic i walce z przestępczością transgraniczną.
Jak podała KE, zespoły Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej będą np. wspierać albańską straż graniczną w przeprowadzaniu kontroli granicznych na przejściach granicznych i w zapobieganiu niedozwolonemu przekraczaniu granicy. Wszystkie operacje i rozmieszczanie unijnych funkcjonariuszy na granicy z Grecją zostaną przeprowadzone w porozumieniu z władzami albańskimi i greckimi. Ostatecznie odpowiedzialna za ochronę swoich granic pozostaje Albania.
Wzmocniona współpraca między priorytetowymi państwami trzecimi a Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej ma przyczynić się do lepszego zarządzania nielegalną migracją, dalszego zwiększenia bezpieczeństwa na zewnętrznych granicach UE oraz wzmocnienia zdolności Agencji do działania w bezpośrednim sąsiedztwie UE, przy jednoczesnym przybliżeniu tego sąsiedztwa do UE.
Frontex może prowadzić wspólne działania operacyjne i rozmieszczać zespoły na terytorium sąsiednich państw trzecich pod warunkiem uprzedniego zawarcia umowy o statusie między Unią Europejską a danym państwem.
Umowa o statusie wynegocjowana z Albanią i podpisana w październiku 2018 r. weszła w życie w dniu 1 maja 2019 r. Jest to pierwsza taka umowa z krajem partnerskim z Bałkanów Zachodnich, która weszła w życie.
Podobne umowy zostały parafowane z Macedonią Północną (lipiec 2018 r.), Serbią (wrzesień 2018 r.), Bośnią i Hercegowiną (styczeń 2019 r.) i Czarnogórą (luty 2019 r.) i oczekują na sfinalizowanie.
Na początku tego roku, na wniosek Komisji Europejskiej, Parlament Europejski i Rada postanowiły wzmocnić mandat Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej. Nowe przepisy wyposażą unijną agencję w stałą służbę 10 tys. funkcjonariuszy straży granicznej do 2027 r. oraz zwiększą skuteczność odsyłania obywateli państw trzecich nieposiadających prawa do pobytu na terenie Unii. Stała służba składać się będzie z pracowników zatrudnionych przez agencję oraz personelu oddelegowanego obowiązkowo przez kraje UE.
kic/