Parlament Europejski przyjął dyrektywę w sprawie kryminalizacji naruszania i obchodzenia sankcji UE – jej przepisy wprowadzają wspólną definicję i minimalne kary za naruszenie sankcji. Za naruszanie lub obchodzenie sankcji grozić ma kara pozbawienia wolności do pięciu lat we wszystkich państwach członkowskich.
Za przyjęciem dyrektywy zagłosowało 543 europosłów, przy 45 głosach przeciw i 27 wstrzymujących się.
„Rosyjskiej inwazji pomagają oszuści łamiący prawo w Europie. Muszą oni zostać złapani. Zlikwidować również trzeba możliwość obchodzenia sankcji. Potrzebujemy tych przepisów, ponieważ rozbieżne podejścia krajowe stworzyły słabości i luki prawne, pozwolą one także na konfiskatę zamrożonych aktywów. Parlament przyjął ambitne, unifikujące podejście do prawa i chociaż nie mogliśmy zamknąć wszystkich luk, które chcieliśmy, jest to poprawa w stosunku do obecnej sytuacji, co pokazuje nasze silne wsparcie dla Ukrainy” – powiedziała sprawozdawczyni projektu, holenderska eurodeputowana Sophie in't Veld.
W ocenie Komisji Europejskiej niespójne wdrażanie sankcji UE w poszczególnych krajach członkowskich osłabiło ich skuteczność, stąd potrzeba harmonizacji przepisów.
Sankcje UE mogą przybrać formę zamrożenia funduszy i aktywów (w tym aktywów krypto), zakazów podróżowania, embarga na broń i ograniczeń w sektorach biznesowych. Chociaż sankcje są przyjmowane na szczeblu UE, ich wdrożenie zależy od państw członkowskich, wśród których definicje naruszeń sankcji i związane z nimi sankcje różnią się.
Nowe prawo ustanawia spójne definicje naruszeń, w tym niedoprowadzenie do zamrożenia funduszy, nieprzestrzeganie zakazów podróży lub embarga na broń, przekazywanie środków osobom objętym sankcjami lub prowadzenie interesów z podmiotami państwowymi z krajów objętych sankcjami. Świadczenie usług finansowych lub doradztwa prawnego z naruszeniem sankcji również będzie karalne.
Przepisy definiują również, czym jest obchodzenie sankcji i nakładają za nie kary. Przykładem może być ukrywanie lub przekazywanie funduszy, które powinny zostać zamrożone, ukrywanie prawdziwej własności nieruchomości i niezgłaszanie niezbędnych informacji. Z koeli pomoc humanitarna lub wsparcie dla podstawowych potrzeb ludzkich nie powinny być uznawane za naruszenie sankcji.
Za naruszanie lub obchodzenie sankcji grozić ma kara pozbawienia wolności do pięciu lat we wszystkich państwach członkowskich. W przypadku, gdy firmy naruszają lub unikają sankcji, sędziowie muszą mieć możliwość nakładania odstraszających grzywien, chociaż państwa członkowskie mogą wybrać, czy wysokość maksymalnej kary będzie wyznaczana w oparciu o roczny światowy obrót firmy, czy w oparciu o maksymalne kwoty bezwzględne. Obecnie różnorodność kar powoduje, że, firmy chcące obejść sankcje szukają dla swojej działalności miejsc, gdzie są one łagodniejsze.
Zanim tekst stanie się obowiązującym prawem, musi zostać formalnie zatwierdzony przez Radę. Przepisy wejdą w życie 20 dni po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE, po czym państwa członkowskie będą miały rok na ich wprowadzenie do prawa krajowego.
Dotychczas UE przyjęła ponad 40 pakietów sankcji wobec stron trzecich w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, ostatnio wobec Rosji po jej inwazji na Ukrainę. W ocenie Komisji Europejskiej niespójne wdrażanie sankcji UE w poszczególnych krajach członkowskich osłabiło ich skuteczność, stąd potrzeba harmonizacji przepisów.
Ze Strasburga Marcin Mastalerz
mam/