Szkodliwymi gazami emitowanymi przez samoloty Parlament Europejski zajął się w 2022 roku. W czerwcu europosłowie głosowali za zmianą systemu handlu uprawnieniami do emisji w lotnictwie. Uznali, że należy  stopniowo wycofać bezpłatne przydziały dla lotnictwa do 2026 roku i wspierać stosowanie zrównoważonych paliw lotniczych, takich jak wodór z odnawialnych źródeł energii, inne paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego (jak zielony amoniak) oraz zaawansowane biopaliwa. Dochody uzyskane z aukcji 5 mln uprawnień dla lotnictwa powinny być - zdaniem europosłów -  wykorzystane na wsparcie innowacji i nowych technologii za pośrednictwem Funduszu Innowacji.

Oprócz zmian w Systemie Handlu Uprawnieniami do Emisji (ETS) na ostatniej wrześniowej sesji Parlament zatwierdził porozumienie osiągnięte z Radą w sprawie unijnej inicjatywy ReFuelEU Aviation. To część pakietu klimatycznego, dzięki któremu paliwa stosowane w samolotach UE mają stać się bardziej ekologiczne. Dostawcy paliw będą musieli zapewnić, że lotniska w UE będą otrzymywały minimalny udział zrównoważonych paliw lotniczych: 2 proc. od 2025 roku; 34 proc. do 2040 roku i 70 proc. do 2050 roku. Odnawialny wodór stanie się częścią zrównoważonego miksu paliwowego. Unijne porty lotnicze będą musiały pomagać operatorom statków powietrznych uzyskać dostęp do zrównoważonych paliw lotniczych, w tym do infrastruktury do tankowania wodoru i ładowania elektrycznego. 

Efektem programu ReFuelEU Aviation ma być to, że zużyty olej spożywczy, paliwo syntetyczne, a nawet wodór staną się stopniowo normą jako paliwa lotnicze.

Aby systemem redukcji emisji objąć samoloty wylatujące poza Europejski Obszar Gospodarczy lub przylatujące spoza niego, UE współpracuje z Organizacją Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego nad wdrożeniem globalnego  programu kompensacji i redukcji emisji dwutlenku węgla dla lotnictwa międzynarodowego (CORSIA).

Ten program znajduje się w fazie pilotażowej, w której można uczestniczyć dobrowolnie, do końca tego roku, a w pierwsza fazę wejdzie w 2024 roku. Umożliwia liniom lotniczym kompensowanie swoich emisji poprzez inwestowanie w zielone projekty, jak np. sadzenie drzew. Jest uzupełnieniem ETS; UE chce uniknąć podwójnego obciążania linii lotniczych za emisje dwutlenku węgla. 

Redukcja emisji z transportu morskiego

Przed trzema laty eurodeputowani opowiedzieli się za włączeniem transportu morskiego do ETS oraz za ustanowieniem wiążących wymogów dla firm żeglugowych w zakresie ograniczenia emisji CO2 o co najmniej 40 proc. do 2030 roku. Pół roku później ponowili wezwanie KE do znaczniejszego ograniczenia emisji przez przemysł żeglugowy i włączenia go do ETS. Parlament domagał się m.in. wycofania ciężkich olejów opałowych, z rekompensatą w postaci zwolnień podatkowych od paliw alternatywnych, regulowanego dostępu do portów UE dla najbardziej zanieczyszczających statków oraz cyfryzacji i automatyzacji europejskich portów. Ostatecznie w kwietniu tego roku PE zatwierdził porozumienie z Radą UE i System Handlu Uprawnieniami do Emisji został rozszerzony na transport morski. 

W efekcie "zielona" rewolucja czeka też żeglugę. UE domaga się, by ilość emisji gazów cieplarnianych uwalnianych z energii zużywanej przez statki została zmniejszona - w porównaniu do poziomów z 2020 roku - o 2 proc. od 2025 r., o 14,5 proc. od 2035 r. i o 80 proc. od 2050 roku. Te ograniczenia mają dotyczyć statków o pojemności brutto większej niż 5 tys. ton, które odpowiadają za 90 proc. emisji CO2. Obejmą całą energię zużywaną na pokładzie w portach UE lub w czasie żeglugi między nimi oraz do 50 proc. energii zużywanej do podróży, jeśli port wyjścia lub docelowy znajdują się poza UE lub w jej najbardziej oddalonych regionach.

woj/