Jak argumentuje KE, państwa członkowskie stoją w obliczu gwałtownego spadku liczby ludności w wieku produkcyjnym. Liczba ta zmniejszyła się o 3,5 mln osób w latach 2015–2020; oczekuje się, że do 2050 r. spadnie o dodatkowe 35 mln. 

Aż 82 regiony w 16 państwach członkowskich, w których mieszka prawie 30 proc. ludności UE, są poważnie dotknięte tym spadkiem liczby ludności w wieku produkcyjnym, niskim odsetkiem absolwentów szkół wyższych i wyższych uczelni lub ujemnym bilansem mobilności ludności w wieku 15–39 lat. Regiony te stoją w obliczu szczególnych wyzwań strukturalnych, takich jak nieefektywność rynku pracy, systemów kształcenia, szkolenia i kształcenia dorosłych, słabe wyniki w dziedzinie innowacji, zarządzania publicznego czy rozwoju przedsiębiorstw oraz niski dostęp do usług. 

Niektóre z tych regionów już znajdują się w „pułapce niedoboru talentów”, podczas gdy inne są narażone na to ryzyko w najbliższej przyszłości. Jeżeli sytuacja ta pozostanie nierozwiązana, zagrozi ona długoterminowemu dobrobytowi UE - przestrzega KE.

Nowy „mechanizm wspierania talentów” będzie opierać się na kilku filarach. Już w tym roku ruszy projekt pilotażowy, aby pomóc regionom w opracowaniu, konsolidacji i wdrożeniu dostosowanych do potrzeb i kompleksowych strategii oraz określenie odpowiednich projektów mających na celu szkolenie, przyciągnięcie i zatrzymanie wykwalifikowanych pracowników. 

Także w 2023 roku zostanie uruchomiona nowa inicjatywa pn. „Inteligentne przystosowanie regionów do transformacji demograficznej”. Chodzi o wsparcie regionów o ujemnym saldzie migracji ludzi młodych w dostosowaniu się do przejścia demograficznego i inwestowania w rozwój talentów za pomocą polityki ukierunkowanej na konkretny obszar. 

Za stymulowanie innowacji i możliwości tworzenia miejsc pracy wymagających wysokich kwalifikacji będą z kolei odpowiadać programy polityki spójności i międzyregionalne inwestycje innowacyjne.  

Jak argumentuje Elisa Ferreira, komisarz do spraw spójności i reform, ze wszystkich pułapek związanych z rozwojem pułapka niedoboru talentów jest jedną z najbardziej niepokojących, ponieważ pozbawia nasze regiony ich najlepszych i najzdolniejszych umysłów. "Polityka spójności oparta na podejściu ukierunkowanym na konkretny obszar może być katalizatorem pomagającym regionom zatrzymać, rozwijać i przyciągać talenty. Jest to warunek uniknięcia zwiększonych dysproporcji terytorialnych w całej UE" - dodaje Ferreira.

w ramach Europejskiej inicjatywy miejskiej ogłoszone zostanie zaproszenie do składania wniosków na innowacyjne działania w celu przetestowania rozwiązań ukierunkowanych na konkretne obszary, realizowanych przez kurczące się miasta, które stawiają czoła wyzwaniom związanym z rozwojem, zatrzymaniem i przyciąganiem wykwalifikowanych pracowników.

KE podkreśla, że mechanizm jest pierwszą kluczową inicjatywą w 2023 r. wspierającą Europejski Rok Umiejętności, którego celem jest nadanie nowego impulsu do przekwalifikowywania i podnoszenia kwalifikacji. Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych, przypomina, że celem Europejskiego Roku Umiejętności jest promowanie sposobu myślenia o przekwalifikowaniu i podnoszeniu kwalifikacji w kontekście szybko zmieniającego się rynku pracy. "Chcemy zwiększyć konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw i w pełni wykorzystać potencjał cyfrowej i ekologicznej transformacji w sposób sprawiedliwy i sprzyjający włączeniu społecznemu. Jest to dobra okazja dla regionów borykających się z trudnościami w przyciąganiu lub zatrzymywaniu wykwalifikowanych pracowników, aby zidentyfikować przeszkody, które uniemożliwiają ich przedsiębiorstwom i pracownikom zwrócenie się ku bardziej produktywnym i przyszłościowym sektorom" - argumentuje komisarz. 

woj/