Konferencja w sprawie przyszłości Europy to przedsięwzięcie, którego celem jest zapewnienie obywatelom państw europejskich większego wpływu na kształt i działanie Unii Europejskiej. Zainaugurowane zostało w maju 2021 r., a podczas zaplanowanych na cały rok eventów zbierane są opinie dotyczące funkcjonowania UE i potrzebnych zmian. 

Skąd idea? W 2019 r. przy okazji kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego prezydent Francji Emmanuel Macron wystosował list otwarty do obywateli Europy. Zawarł w nim m.in. postulat tzw. Odrodzenia europejskiego, które miałoby się opierać na „Konferencji dla Europy”. Konferencja przeprowadzona w całej UE w formule paneli obywatelskich, według jego słów powinna angażować przedstawicieli wszystkich grup społecznych, w tym pracowników akademickich, partnerów społecznych, przedstawicieli religijnych i duchowych. Na podstawie debat miały zostać sformułowane konkretne rozwiązania prawne.

O tym, że pomysł został sformułowany po raz pierwszy przez prezydenta Macrona pamiętali niemal wszyscy (99 proc.) uczestnicy quizu opublikowanego przez PAP. Tylko nieliczni (1 proc.) wskazali tu na Angelę Merkel. 

Idea zaangażowania obywateli na rzecz zmian Unii została następnie przedstawiona przez Ursulę von der Leyen. W tym samym roku nowo powołana przewodnicząca Komisji Europejskiej, przedstawiając priorytety KE na lata 2019-2024, zapowiedziała uruchomienie Konferencji w sprawie przyszłości Europy. „Chcę, aby to Europejczycy budowali przyszłość naszej Unii. Powinni oni odgrywać wiodącą i aktywną rolę w określaniu jej priorytetów i poziomu ambicji. Chcę, aby obywatele zabrali głos w trakcie konferencji w sprawie przyszłości Europy...”  - mówiła.

W grudniu 2019 r. inicjatywę poparł Parlament Europejski, dodając, że jednym z celów Konferencji powinno być doprowadzenie do zmiana traktatowych UE. Ruszyły negocjacje między unijnymi instytucjami i w marcu 2021 r. podpisana została deklaracja dotycząca Konferencji w sprawie przyszłości Europy. 

Ostatecznie Konferencja podlega trzem instytucjom reprezentowanym przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, przewodniczącego Rady i przewodniczącego Komisji Europejskiej, którzy pełnią funkcję wspólnego przewodnictwa. Powołano zarząd, który składa się z równej reprezentacji tych trzech instytucji.

O tym, że właśnie one nadzorują Konferencję w sprawie przyszłości Europy wiedziało 87 proc. internautów biorących udział w quizie ( 7 proc. postawiło tylko na Komisję Europejską i Parlament Europejski, 6 proc. na Komisję Europejską i Radę Europejską).

W ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy zaplanowano sesje plenarne, w których  uczestniczą przedstawiciele wszystkich organów UE, a także parlamentów krajów członkowskich oraz mieszkańców tych państw.

Zaplanowano także Europejskie Panele Obywatelskie. Obrady paneli opierają się na wkładach obywateli zebranych z całej Europy na Wielojęzycznej Platformie Cyfrowej, a także prezentacjach  naukowców. W każdym panelu 200 obywateli z różnych państw członkowskich (z czego jedna trzecia w wieku poniżej 25 lat) dyskutuje na przypisane sobie tematy.

Pierwsze posiedzenie Europejskiego Panelu Obywatelskiego odbyło się w dniach 17-19 września w Parlamencie Europejskim w Strasburgu i było poświęcone kwestiom gospodarczym, w tym m.in. sprawiedliwości społecznej; drugie posiedzenie miało miejsce w dniach 24-26 września i dotyczyło europejskich wartości i bezpieczeństwa, a trzecie, w dniach 1-3 października, dyskutowało o ochronie środowiska i zdrowia. Czwarty panel w weekend 15-17 października obradował na temat migracji i roli UE w świecie.

Osią Konferencji jest wielojęzyczna platforma cyfrowa, przy pomocy której obywatele mogą kontaktować się i omawiać swoje propozycje z osobami pochodzącymi ze wszystkich państw członkowskich. To również miejsce, w którym gromadzone i udostępniane są wszystkie materiały związane z konferencją. Adres platformy futureu.europa.eu prawidłowo wskazało w naszym quizie tylko 80 proc. uczestników.

Konferencji towarzyszą także lokalne eventy.