Planowane regulacje mają na celu ograniczenie dominacji dużych platform internetowych takich jak Google, Amazon czy Facebook, która w opinii europejskich prawodawców daje im nie tylko znaczną przewagę rynkową nad konkurentami, ale również nadmierny wpływ na sposób funkcjonowania demokracji, respektowanie praw podstawowych, procesy społeczne i gospodarkę. Platformy te często decydują o przyszłych innowacjach lub wyborach konsumentów i służą jako tzw. „strażnicy dostępu” („gatekeepers”) między firmami a użytkownikami Internetu. Aby zaradzić tej nierównowadze, UE pracuje nad unowocześnieniem obecnych przepisów regulujących usługi cyfrowe - nad aktem o rynkach cyfrowych (DMA) i aktem o usługach cyfrowych (DSA), tworzących jednolity zestaw przepisów, które będą miały zastosowanie w całej UE.

Celem aktu o rynkach cyfrowych (DMA) jest zapewnienie równych warunków działania wszystkim firmom internetowym, niezależnie od ich wielkości. Ustawa określi jasne zasady dla dużych platform – listę nakazów i zakazów – które mają na celu powstrzymanie ich przed narzucaniem nieuczciwych warunków na przedsiębiorstwa i konsumentów. Przykładem takich nieuczciwych praktyk są plasowanie usług i produktów oferowanych przez „strażnika dostępu” wyżej niż podobne usługi lub produkty oferowane przez inne firmy na jego platformie lub nie dawanie użytkownikom możliwości odinstalowania preinstalowanego oprogramowania lub aplikacji.

Przepisy mają wspierać innowacyjność, wzrost i konkurencyjność oraz pomóc mniejszym firmom i start-upom konkurować z bardzo dużymi graczami.

„Dziś jasne jest, że same reguły konkurencji nie są w stanie rozwiązać wszystkich problemów, z jakimi mamy do czynienia w kwestii gigantów technologicznych i ich zdolności do ustanawiania zasad poprzez angażowanie się w nieuczciwe praktyki biznesowe. Akt o rynkach cyfrowych wykluczy takie praktyki, wysyłając wyraźny sygnał wszystkim konsumentom i przedsiębiorstwom na jednolitym rynku: przepisy ustalają współprawodawcy, a nie prywatne firmy” – powiedział niemiecki eurodeputowany Andreas Schwab odpowiedzialny za przeprowadzenie aktu o rynkach cyfrowych przez Parlament Europejski.

Akt o rynkach cyfrowych określi również kryteria identyfikujące duże platformy internetowe jako strażników dostępu i pozwoli Komisji Europejskiej przeprowadzać dochodzenia rynkowe, umożliwiając aktualizowanie obowiązków dla strażników dostępu w razie potrzeby i sankcjonowanie złych praktyk.

Druga z planowanych regulacji ¬- Akt o usługach cyfrowych - koncentruje się na tworzeniu bezpieczniejszej przestrzeni cyfrowej dla użytkowników cyfrowych i firm, poprzez ochronę praw podstawowych online. Nowe prawo ma przeciwdziałać handlowi nielegalnymi towarami, wymianie nielegalnych usług i treści online oraz rozprzestrzenianiu dezinformacji przez algorytmy.

„Rosnący wpływ środowiska online na nasze życie jest nie tylko pozytywny. Algorytmy rzucają wyzwanie działaniu naszych demokracji poprzez rozpowszechnianie nienawiści i podziałów, giganci internetowi rzucają wyzwanie równym warunkom funkcjonowania, a internetowe platformy handlowe rzucają wyzwanie naszym standardom ochrony konsumentów i bezpieczeństwa produktów. To musi się skończyć. Dlatego tworzymy nowe ramy, aby to, co jest nielegalne offline, było również nielegalne online” – powiedziała duńska eurodeputowana Christel Schaldemose odpowiedzialna za przeprowadzenie aktu o usługach cyfrowych przez PE.

Akt o usługach cyfrowych da użytkownikom więcej kontroli nad tym, co widzą online: będą mogli zdecydować, czy zgadzają się na ukierunkowane reklamy, czy nie, i będą mieli jasne informacje na temat tego, dlaczego proponowane są im konkretne treści.

Nowe przepisy pomogą również chronić użytkowników przed szkodliwymi i nielegalnymi treściami w internecie. Znacznie poprawią proces usuwania nielegalnych treści, zapewniając, że jest to robione tak szybko, jak to możliwe. Pomogą również w walce ze szkodliwymi treściami, takimi jak dezinformacja polityczna lub w zakresie zdrowia, które nie muszą być nielegalne, i wprowadzą lepsze zasady dotyczące moderacji treści i ochrony wolności słowa. Użytkownicy zostaną poinformowani o usunięciu ich treści przez platformy i będą mieli możliwość odwołania się od tej decyzji.

Akt o usługach cyfrowych będzie również zawierać reguły zapewniające, że produkty sprzedawane online są bezpieczne i zgodne z najwyższymi standardami UE. Użytkownicy otrzymają również więcej informacji na temat prawdziwych sprzedawców produktów, które kupują online.

mam/