Posłom do PE udało się zwiększyć finansowanie programów i działań, które ich zdaniem przyczyniają się do odbudowy po pandemii, zgodnie z priorytetami Parlamentu wyszczególnionymi w wytycznych na rok 2022. Zawierają one program badawczy Horizon Europe (+100 mln euro powyżej projektu budżetu Komisji) program działań na rzecz klimatu LIFE (+47.5 mln euro). Na Program Wspólnego Rynku zostało dodatkowo  przeznaczonych 30 milionów euro (w tym 10 mln dla sektora turystycznego), a na Prokuraturę Europejską 3.8 milionów euro w celu ochrony pieniędzy Europejskich podatników przed kryminalistami.

Po uchwaleniu budżetu UE będzie mogła uruchomić znaczne środki na dalsze działania UE w związku z pandemią koronawirusa i jej skutkami, a także zapoczątkować trwałą odbudowę oraz chronić i tworzyć miejsca pracy. Przyczyniłoby się to do dalszych inwestycji w bardziej ekologiczną, cyfrową i odporną Europę, przy jednoczesnej ochronie osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji w jej sąsiedztwie i na całym świecie.

Komentując zawarte porozumienie polityczne, Johan Van Overtveldt (ECR), Przewodniczący Komisji Budżetowej powiedział, że jest zadowolony z osiągniętego konsensusu. Jak zaznaczył, "zawiera ważne odpowiedzi na wyzwania, przed którymi stoi dziś Unia. W dziedzinie zdrowia, aby dalej walczyć z kryzysem COVID-19, ale równie dobrze, jeśli chodzi o badania i innowacje potrzebne do modernizacji naszych gospodarek i ochrony naszych wspólnych granic”.

Z kolei Karlo Ressler (EPP), generalny sprawozdawca ds. budżetu UE 2022 (dla sekcji III – Komisja) zwrócił uwagę, że negocjacje budżetowe odbyły się w trudnych warunkach, w trakcie walki z pandemią i jej skutkami. Przy czym, jak zaznaczył, "możemy być zadowoleni z wyniku"

"Parlamentowi udało się wzmocnić kolejny budżet europejski o prawie 500 mln euro. Rozwiązania te przyspieszą odbudowę Europy i pomogą utorować drogę dla stworzenia bardziej odpornej Unii, z naciskiem na wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw, zwiększyć mobilność studentów, zbudować silniejszą unię zdrowotną, a także dalej inwestować w cyfrową i ekologiczną transformację. Szczególny nacisk położono na wymiar zewnętrzny oraz dodatkowe wsparcie pomocy humanitarnej i wsparcie wysiłków na rzecz szczepień na całym świecie. Ten budżet jest jasnym przesłaniem dla wszystkich Europejczyków, że Europa jest zaangażowana w silną odbudowę, dla wszystkich sektorów, wszystkich regionów i wszystkich pokoleń” - podkreślił Ressler.

Uzgodniony w poniedziałek budżet pozwoli kierować środki pieniężne tam, gdzie mogą one przynieść największe korzyści, zgodnie z najważniejszymi potrzebami w zakresie odbudowy państw członkowskich UE i naszych partnerów na całym świecie.

Konkretnie uzgodniono, by przeznaczyć:

- 49,7 mld euro w środkach na zobowiązania na cele wsparcia odbudowy przez pobudzenie inwestycji w spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną;
- 53,1 mld euro na wspólną politykę rolną i 971,9 mln euro na Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury, z myślą o europejskich rolnikach i rybakach, ale również aby wzmocnić odporność sektorów rolno-spożywczego i rybołówstwa oraz zapewnić niezbędny zakres zarządzania kryzysowego;
- 12,2 mld euro na program „Horyzont Europa”, na wsparcie badań naukowych UE w takich dziedzinach jak zdrowie, cyfryzacja, przemysł, przestrzeń kosmiczna, klimat, energia i mobilność oraz 613,5 mln euro na Program na rzecz jednolitego rynku, wspierający konkurencyjność i MŚP, między innymi w sektorze turystyki;
- 839,7 mln euro na Program UE dla zdrowia, na wsparcie Unii Zdrowotnej i zapewnienie kompleksowej reakcji na potrzeby zdrowotne obywateli europejskich;
- 1,2 mld euro w ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, aby zagwarantować, że transformacja w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu obejmie wszystkich, oraz 755,5 mln euro w ramach programu LIFE na wspieranie działań na rzecz środowiska i klimatu;
- 2,8 mld euro na instrument „Łącząc Europę”, z przeznaczeniem na nowoczesną, wysoce efektywną infrastrukturę transportową ułatwiającą połączenia transgraniczne;
- 3,4 mld euro na program Erasmus+, na inwestowanie w młodzież, oraz 406 mln euro na sektor kultury i sektor kreatywny w ramach programu „Kreatywna Europa”;
- 1,1 mld euro na Fundusz Azylu, Migracji i Integracji oraz 809,3 mln euro na Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami, na cele zacieśnienia współpracy w zakresie zarządzania granicami zewnętrznymi, w tym 25 mln euro na ochronę granicy z Białorusią, a także w zakresie polityki migracyjnej i azylowej, co obejmuje również dodatkowe środki na zobowiązania w zakresie przesiedleń;
- 227,1 mln euro na Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego i 945,7 mln euro na Europejski Fundusz Obronny, aby wspierać europejską strategiczną autonomię i bezpieczeństwo;
- 15,2 mld euro na wspieranie naszych sąsiadów oraz rozwój i współpracę międzynarodową. Porozumienie przewiduje ukierunkowane zwiększenie środków na Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) – „Globalny wymiar Europy” (190 mln euro), ze szczególnym uwzględnieniem Afganistanu i Syrii, a także na program pomocy humanitarnej (211 mln euro) na potrzeby reagowania na sytuacje kryzysowe na całym świecie.

Oprócz uzgodnienia budżetu na 2022 r. instytucje UE postanowiły zatwierdzić zmiany w budżecie na 2021 r. zaproponowane przez Komisję wcześniej w tym roku w ramach projektów budżetu korygującego nr 5 i 6. Kiedy zakończy się proces zatwierdzania, Komisja będzie mogła zwiększyć pomoc humanitarną dla uchodźców syryjskich w Turcji i pomóc przyspieszyć szczepienia na całym świecie, przekazując dodatkowe 200 mln dawek krajom o niskim dochodzie.

Równolegle z rocznym budżetem na 2022 r. państwa UE będą nadal korzystać ze wsparcia narzędzia NextGenerationEU służącego odbudowie gospodarki oraz z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, będącego jego głównym elementem.

Komisja pozytywnie oceniła plany odbudowy i zwiększania odporności 22 państw członkowskich. Każda z tych ocen została następnie zatwierdzona przez Radę. Jak dotąd Komisja wypłaciła 52,3 mld euro w formie płatności zaliczkowych na rzecz siedemnastu państw członkowskich.

Co dalej?

Roczny budżet na 2022 r. zostanie teraz formalnie przyjęty przez Radę Unii Europejskiej i Parlament Europejski. Głosowanie na posiedzeniu plenarnym, które będzie zakończeniem tego procesu, zaplanowano obecnie na 24 listopada 2021 r.

mp/