1. Wieloletni budżet UE nazywamy inaczej Wieloletnimi Ramami Finansowymi (WRF)

Unia Europejska jest organizacją międzynarodową, dysponującą wspólnym budżetem. Budżet ewoluował przez ostatnie 60 lat wraz ze zmianami jakie zachodziły w samej UE. Od 1988 roku UE operuje budżetami wieloletnimi znanymi jako Wieloletnie ramy Finansowe (WRF), obejmującymi od 5 do 7 lat.

2. Faktyczne kwoty wydane w danym roku, to... całkowite płatności

W obrębie ustalonych wieloletnich ramach finansowych ustalane są budżety roczne, określające pułapy wydatków na całkowite zobowiązania oraz całkowite płatności w danym roku.

Całkowite zobowiązania to maksymalna wartość zobowiązań prawnych (takich jak umowy czy dotacje), które UE może zaciągnąć w danym roku. Przyrzeczone kwoty niekoniecznie muszą zostać wypłacone w tym samym roku, ale mogą się rozkładać na kilka lat budżetowych. Na przykład budowa oczyszczalni ścieków - zobowiązanie jest zaciągnięte w roku rozstrzygnięcia konkursu ofert, a płatności są dokonywane w perspektywie kilku lat.

Natomiast całkowite płatności to kwoty faktycznie wydane w danym roku. Wynikają z zobowiązań prawnych zaciągniętych w poprzednich latach. (Kolejnym przykładem płatności są tzw. dopłaty bezpośrednie dla rolników).

3. Całkowita alokacja wieloletniego budżetu UE na lata 2021-2027, nie licząc Next Generation UE, czyli Funduszu Odbudowy, wynosi 1074,3 mld euro.

Wieloletnie ramy finansowe obejmą okres 2021–2027. W ramach tych środki UE będą zorientowane na nowe i wzmocnione priorytety we wszystkich dziedzinach polityki UE, w tym na transformację ekologiczną i cyfrową.

Spore środki nadal przeznaczane będą na politykę spójności i wspólną politykę rolną, które zostaną zmodernizowane, by w jak największym stopniu przyczyniały się do odbudowy gospodarczej Europy i celów ekologicznych i cyfrowych UE.

Osobny fundusz Next Generation UE (Fundusz Odbudowy) to kolejne 750 mld euro.

4. W ramach instrumentu Next Generation EU największym funduszem jest Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

Pandemia COVID-19 wywołała potężny kryzys gospodarczy, co skłoniło przywódców państw członkowskich oraz instytucje europejskie do wypracowania planu, którego celem byłoby minimalizowanie jego negatywnych skutków w skali europejskiej.

W maju 2020 roku Komisja Europejska zaproponowała utworzenie Funduszu Odbudowy, który po negocjacjach w Radzie Europejskiej w lipcu został uzgodniony na poziomie 750 mld euro. W ramach Next Generation EU największym funduszem jest Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności o wartości 672,5 mld euro.

Procedura uruchamiania alokacji RRF obejmuje przygotowanie przez państwa członkowskie krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności, w których określają swoje programy reform i inwestycji na lata 2021–2023. Komisja Europejska ocenia te plany; po czym ocenę planów - na wniosek KE - zatwierdza Rada UE (reprezentująca rządy krajów UE) większością kwalifikowaną głosów.

5. W ramach polityki spójności w latach 2021-2027, która stanowi część wieloletniego budżetu UE, Polska otrzyma 75 mld euro.

W ramach polityk spójności alokacje środków będą przeznaczane na inwestycje w ramach pięciu celów strategicznych:

Cel strategiczny 1: Bardziej inteligentna Europa – innowacyjna i inteligentna transformacja,

Cel strategiczny 2: Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa – czysta i sprawiedliwa transformacja energetyki, zielone i niebieskie inwestycje, gospodarka o obiegu zamkniętym, przystosowanie się do zmiany klimatu oraz zapobieganie ryzyku,

Cel strategiczny 3: Lepiej połączona Europa – mobilność́ oraz regionalne sieci informacyjne i komunikacyjne (ICT),

Cel strategiczny 4: Europa o silniejszym wymiarze społecznym – wdrożenie Europejskiego filaru praw socjalnych,

Cel strategiczny 5: Europa bliżej obywateli dzięki wspieraniu zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich, wiejskich i przybrzeżnych w ramach inicjatyw lokalnych.

kic/