Oczekuje się, że wodór umożliwi w przyszłości bezemisyjny transport, ogrzewanie i procesy przemysłowe, a także międzysezonowe magazynowanie energii. Na razie paliwo stanowi jednak tylko ok. 2 proc. koszyka energetycznego UE.
Jak wskazuje PE, na drodze do Europy neutralnej dla klimatu i czystszej planety, w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, konieczna jest ogólna poprawa dostaw energii i stworzenie w pełni zintegrowanego systemu energetycznego. Zieloną transformację gospodarki UE należy połączyć z dostępem do czystej, przystępnej cenowo oraz bezpiecznej energii dla przedsiębiorstw i konsumentów.
Unia Europejska stoi przed wyzwaniem, ponieważ jej produkcja i zużycie energii odpowiadały za 75 proc. emisji gazów cieplarnianych w UE w 2018 r., a 58 proc. jej energii pochodzi z importu, głównie ropy i gazu.
W lipcu 2020 r. Komisja Europejska zaproponowała strategię wodorową dla Europy neutralnej dla klimatu, mającą na celu przyspieszenie rozwoju czystego wodoru i zapewnienie jego roli jako podstawy dla neutralnego dla klimatu systemu energetycznego do 2050 roku.
Wyzwania w zakresie konkurencyjności kosztowej czy skali produkcji
Istnieją różne rodzaje wodoru, podzielone na kategorie według procesu produkcji i wynikających z nich emisji gazów cieplarnianych. Czysty wodór („wodór odnawialny” lub „zielony wodór”) jest wytwarzany w wyniku elektrolizy wody przy użyciu energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych i podczas produkcji nie są emitowane gazy cieplarniane.
Europosłowie podkreślają znaczenie klasyfikacji różnych rodzajów wodoru i chcą jednolitej terminologii w całej UE, aby dokonać jasnego rozróżnienia między wodorem odnawialnym a niskoemisyjnym.
Na majowej sesji plenarnej posłowie do PE zagłosowali nad sprawozdaniem będącym odpowiedzią na propozycję Komisji Europejskiej. Uznali, że tylko zielony wodór - wytwarzany ze źródeł odnawialnych - może w sposób zrównoważony przyczynić się do osiągnięcia neutralności klimatycznej w perspektywie długoterminowej.
Obecnie wodór odgrywa niewielką rolę w ogólnym zaopatrzeniu w energię. „Istnieją wyzwania w zakresie konkurencyjności kosztowej, skali produkcji, potrzeb infrastrukturalnych i poczucia bezpieczeństwa. Oczekuje się jednak, że wodór umożliwi w przyszłości bezemisyjny transport, ogrzewanie i procesy przemysłowe, a także międzysezonowe magazynowanie energii” – podkreśla PE.
Europosłowie chcą, aby Komisja Europejska i kraje UE wspierały produkcję i wykorzystanie paliwa ze źródeł odnawialnych.
Wykorzystanie wodoru nie powoduje emisji gazów cieplarnianych
Wodór stanowi około 2 proc. koszyka energetycznego UE. 95 proc. wodoru pochodzi z paliw kopalnych, co każdego roku uwalnia 70-100 mln ton CO2.
Według badań, odnawialne źródła energii mogą stanowić znaczną część europejskiego koszyka energetycznego w 2050 r., z czego wodór mógłby stanowić do 20 proc., zwłaszcza 20-50 proc. zapotrzebowania na energię w transporcie i 5-20 proc. w przemyśle.
Jest stosowany głównie jako surowiec w procesach przemysłowych, ale także jako paliwo do rakiet kosmicznych.
PE zauważa, że biorąc pod uwagę jego właściwości, wodór może być dobrym paliwem, ponieważ wykorzystanie go do celów energetycznych nie powoduje emisji gazów cieplarnianych (jedynym produktem ubocznym tego procesu jest woda). Może on służyć do produkcji innych gazów, a także paliw płynnych. Nie bez znaczenia jest fakt, że istniejąca infrastruktura - transport i magazynowanie gazu - może zostać przystosowana do wykorzystywania wodoru. Dodatkowo wodór ma wyższą gęstość energii niż akumulatory, dzięki czemu może być używany do transportu na duże odległości i transportu ciężkich towarów.
Parlament Europejski chce zachęt do pobudzania popytu i tworzenia europejskiego rynku wodoru oraz szybkiego wdrażania infrastruktury wodorowej. Europosłowie opowiadają się za jak najszybszym stopniowym wycofaniem wodoru opartego na paliwach kopalnych. Europosłowie chcą też certyfikacji całego importu wodoru w taki sam sposób jak wodoru produkowanego w UE, w tym jego produkcji i transportu, w celu uniknięcia ucieczki emisji. Proponują również ocenę możliwości zmiany przeznaczenia istniejących gazociągów do transportu i podziemnego magazynowania wodoru.
Na majowej sesji plenarnej posłowie zagłosowali też nad odrębnym sprawozdaniem w sprawie strategii integracji europejskiego systemu energetycznego. Strategia ma na celu przyspieszenie dekarbonizacji, zapewnienie równowagi sieci, budowę połączeń międzysystemowych, ułatwienie wdrażania odnawialnych źródeł energii, rozwój cyfryzacji oraz rozszerzenie magazynowania i lokalnej produkcji.
kic/