Jednak rozwój szerokiego zastosowania wodoru dopiero się rozpoczyna, a do powszechnego wykorzystania tego surowca jest jeszcze długa droga. Jak wskazali eksperci PE wodór pokrywa obecnie niespełna dwa proc. zużycia energii w UE.

Na świecie znajduje się obecnie jedynie 5 tys. km rurociągu wodorowego. Większość zlokalizowana jest w USA (2,6 tys. km), Belgii (600 km) i Niemczech (400 km). Dla porównania światowa sieć rurociągów gazu naturalnego to 3 mln km. Dlatego - zdaniem ekspertów – wykorzystanie istniejącej sieci tradycyjnych gazów mogłoby znacznie obniżyć początkowe koszty przesyłu wodoru.

Wodór wodorowi nierówny

Think tank zwrócił przy tym uwagę, że wodór wodorowi nierówny, zarówno pod względem wpływu na środowisko, jak i kosztów produkcji. Jak wskazano w raporcie najczystszym z nich, zupełnie wolnym od emisji gazów cieplarnianych jest czysty lub tzw. zielony wodór pozyskiwany w procesie elektrolizy wody przy użyciu zielonej energii. Jednak koszty jego produkcji są obecnie najwyższe. Kilogram tego gazu kosztuje od 2,5 do 5,5 euro.

Z kolei najtańszym typem tego gazu jest wodór szary, którego cena to ok. 1,5 euro. Jednocześnie  jest to najbardziej szkodliwy dla środowiska wodór. Uzyskuje się go wykorzystując węgiel i gaz ziemny. Wytwarzając kilogram tego surowca do atmosfery trafia 9,3 kg CO2.

Innym typem wodoru jest wodór niebieski, który pozyskuje się w ten sam sposób co szary, jednak CO2 jest w tym przypadku wychwytywany i składowany, poprzez co staje się on znacznie bardziej przyjazny środowisku niż jego szary odpowiednik. Koszt kilograma tego gazu to 2 euro.

Jak wynika z raportu, obecnie 96 proc. wodoru wytwarzane jest z węgla lub gazu ziemnego. W większości produktem końcowym jest wodór szary.

Trzy etapy strategii wodorowej UE

Think tank podkreślił, że UE wydała szereg dyrektyw i zaleceń, które promują i zachęcają do wykorzystywania wodoru jako źródła energii. Jedną z nich jest unijna dyrektywa ws. odnawialnych źródeł energii, która ustaliła cele procentowego udziału zużycia wodoru do 2030 r. Zgodnie z nią wodór ma stanowić 32 proc. końcowego zużycia energii ze źródeł odnawialnych.

Aby osiągnąć założone cele Wspólnota prowadzi liczne projekty i inicjatywy. W ostatnich 10 latach Unia zainwestowała w programy wodorowe ponad 1 mld euro. Jak wynika z raportu na kolejna fazę jednego z kluczowych programów w tym zakresie (FCH) przeznaczone ma zostać 665 mln euro.

W lipcu 2020 r. Komisja Europejska przyjęła unijną strategię wodorową, której głównym celem jest rozwój zielonego bezemisyjnego wodoru do 2050 r. Propozycja UE obejmuje trzy fazy.

Pierwsza z nich koncentruje się na zwiększeniu produkcji dużych elektrolizerów, prowadząc do dekarbonizacji istniejącej już instalacji wodorowej. Jak założono, do 2024 mają powstać elektrolizery o mocy łącznie co najmniej 6 GW, które będą w stanie produkować 1 mln ton zielonego wodoru.

Druga faza strategii UE zakłada wzrost mocy elektrolizerów do 40 GW i produkcję zielonego wodoru na poziomie 10 mln ton. Komisja przewiduje w tej fazie dynamiczny rozwój infrastruktury i logistyki wodorowej.

Z kolei po 2030 r. czyli w fazie trzeciej produkcja zielonego wodoru osiągnie dojrzałość. Gaz ten będzie wówczas stosowany na szeroka skalę.

Stosunek państw członkowskich do wodoru

Niemal wszystkie państwa członkowskie planują uwzględnić wodór i jego rolę w dekarbonizacji. Głównym założenie państw UE jest wykorzystanie energii odnawialnej i elektrolizy do pozyskania wodoru. Polska zapowiedziała wyraźne skupienie się na produkcji wodoru ze zgazowania węgla.

Jak zaznaczył tank tank 24 państwa UE podpisały tzw. inicjatywę wodorową. Z kolei w 2020 r. Austria, Belgia, Francja, Niemcy, Luksemburg, Niderlandy i Szwajcaria opublikowały wspólną deklarację dotyczącą wodoru, w której wezwały do zwiększenia roli wodoru w  osiągnięciu neutralności klimatycznej.

W raporcie wskazano, że w szczególności Niemcy zdecydowały się na zwiększenie udziału wodoru w programie dekarbonizacji.  Niemiecka strategia zakłada osiągnięcie zdolność produkcyjnej wodoru do 2030 r. do poziomu 5GW, a do 2040 r. do 10 GW.

Z kolei Holandia w swoim narodowym planie założyła wytwarzanie niebieskiego wodoru z wychwytywaniem i składowaniem CO2. Jednak region północnej Holandii zadeklarował w swoim regionalnym planie uzyskiwanie całkowicie czystego zielonego wodoru. (PAP)

mm/