Projektowany instrument, znany jako International Procurement Instrument (IPI), wprowadza środki ograniczające dostęp do otwartych unijnych przetargów na zamówienia publiczne dla firm spoza UE z krajów, które nie oferują podobnego dostępu firmom z UE.

„Głosowanie nad IPI jest ważnym sygnałem zarówno dla naszych europejskich firm, jak i dla naszych partnerów w krajach trzecich: brak równych szans utrzymuje się wystarczająco długo. Komisja Handlu dokłada wszelkich starań, aby oferenci europejscy mieli taki sam dostęp do rynków zamówień publicznych w krajach trzecich, jak oferenci z krajów trzecich w UE. Pracowaliśmy szybko, realizując nasze procesy w mniej niż trzy miesiące. Parlament utrzyma to tempo z myślą o zakończeniu negocjacji trójstronnych wiosną 2022 r.” – powiedział sprawozdawca Daniel Caspary (EPL, Niemcy).

Tekst stanowiska został zatwierdzony 36 głosami przy braku głosów przeciwnych i sześciu posłach, którzy się wstrzymali. Zgodnie z dokumentem instrument upoważnia Komisję do określenia, czy i w jakim zakresie przedsiębiorstwa z krajów trzecich muszą być objęte środkiem IPI. Celem IPI jest zachęcenie do otwarcia chronionych rynków.

Posłowie do PE ds. handlu poparli ogólny cel instrumentu, ale zmodyfikowali jego konstrukcję, zakres i uprawnienia dyskrecjonalne państw członkowskich w jego stosowaniu.

Posłowie zgodzili się na dwa rodzaje środków IPI,, które mogą rozwiązać problem nierównego dostępu do rynków zamówień publicznych: dostosowanie punktacji ofert składanych przez firmy objęte IPI (bez wpływu na cena, jaką ma zapłacić zwycięski oferent) lub wykluczenie firmy z licytacji.

Komisja ograniczyła ponadto do dwóch liczbę wyjątków, w których instytucje zamawiające mogą zrezygnować ze środków IPI: gdy wszystkie oferty pochodzą od firm z krajów objętych środkiem IPI; oraz w przypadkach, w których interes publiczny jest nadrzędny w stosunku do kwestii IPI, np. w obszarach zdrowia publicznego lub ochrony środowiska. Posłowie ds. handlu nalegają również na wyłączenie firm z krajów najsłabiej rozwiniętych i wrażliwych krajów rozwijających się.

Komitet ds. Handlu objął także IPI wszystkie europejskie publiczne instytucje zamawiające, aby zapewnić jednolite stosowanie instrumentu we wszystkich krajach UE. Posłowie zgodzili się jednocześnie ustalić różne progi w celu określenia, które procedury przetargowe podlegają środkowi IPI; dotyczy to procedur o wartości co najmniej 10 mln euro na roboty budowlane i koncesje oraz 5 mln euro na towary i usługi.

Przyjęty projekt sprawozdania zostanie przedłożony pod głosowanie na posiedzeniu plenarnym w styczniu. Następnie mogą rozpocząć się negocjacje międzyinstytucjonalne.

UE w znacznym stopniu otworzyła swoje rynki zamówień publicznych na konkurentów z państw trzecich i opowiada się za zniesieniem środków protekcjonistycznych na międzynarodowych rynkach zamówień publicznych. Główni partnerzy handlowi UE mają różne stopnie ograniczeń, które zawężają dostęp unijnych przedsiębiorstw do ich rynków zamówień publicznych.

Parlament pracuje nad tą sprawą od czasu pierwotnego wniosku Komisji w 2012 r., a następnie zmodyfikowanego w 2016 r. Państwa członkowskie osiągnęły porozumienie w tej sprawie dopiero w czerwcu 2021 r.

jjk